Słownik etymologiczny języka polskiego/cedzić
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron | |
Strona w Wikisłowniku |
cedzić, w 15. i 16. wieku i pierwotne cadzić (jak calić), przecedzać, przecadzać, cedzidło, cadzidło, cedziny, cadzka i cedziłka do cedzenia mleka. Prasłowo; tak samo u wszystkich Słowian; cerk. cěditi, rus. cěż, ‘kleik’, serb. cijed’ ‘ług’, czes. cediti, cez, ‘druszlak’, cídice, ‘sito’. Pień ten sam co w czysty; cěd- jest skaid-, a czyst- jest skeist- (z skeid-t), o różnej wokalizacji; lit. skiedżu, skiest, ‘rozpuszczać (mleko wodą)’; skaid-rus i skaistas, ‘jasny’ i ‘promienny’, łotew. skaists, ‘ładny’, odpowiada prasłowiańskie cěsta, ‘droga’ (‘oczyszczona’, dosłownie), o której zapomnieliśmy tak, że już tłumacz biblji nie rozumiał czeskiej cesty, ‘drogi’, i zastępywał ją »częścią« albo »czcią« albo »prawdą czystą«, zamiast »prawą cestą«, ‘recto itinere’ (»prostą drogą«, Leopolita).