Słownik etymologiczny języka polskiego/dziad
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Strona w Wikisłowniku
| |
dziad, dziadek, odpowiada babie, babce, mniej liczbą znaczeń, niż podobnym początkiem z mowy dziecięcej, zdwojeniem, jak grec. tēthē, ‘babka’, tēthis, ‘ciotka’, rus. diadia (z tego lit. dēdē, dēdis), ‘stryj’. Spadek po dziadzie, dziadku, był dziedziną, przechodził na pochodzących od jednego dziadka, w przeciwieństwie do ojczyzny (ojcowizny), dla dziedziców, co dziedziczyli, dziedzictwo; dziedzic oznaczał później ‘właściciela dóbr ziemskich’; i dziadowizna trwała obok ogólniejszej dziedziny. Obok ‘dziada’, ‘przodka’, oznacza dziad ‘starca’ i ‘żebraka’, »pójść na dziady«. Ale dziady Mickiewiczowe nie polskie ani litewskie, lecz białoruskie (‘duchy przodków, proszone w gościnę i częstowane parę razy do roku, szczególniej na wiosnę i jesienią’). Małoruskim jest didko, ‘djabeł’, ‘duch domowy’, pisany i ditko (dědky w staroczeskiej kronice, które Czech, wychodząc z »Charwacji«, z sobą zabiera), od nas od końca 16. wieku przyjęty (»ruski djabeł«). Zdrobniałe: dziadzia (dziadzio), dziadunio; dziadostwo, dziadówka; dziadyga.
