Słownik etymologiczny języka polskiego/dziać
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Strona w Wikisłowniku
| |
dziać (ściągnięte z dziejać), dzieję, ‘czynić’, ‘stawiać’, ‘kłaść’; dziać się, ‘zdarzać się’, »to się często dziejało« (dziś działo), w legendzie o św. Aleksym; te ogólne znaczenia specjalizują się: »dziać pończochy lub sieci«, »dziać drzewo« (‘barć na niem wyrabiać’); drzewo dziane jest dzienią, dziatwa i dzietwa, ‘robota koło niej’; »dziać komu imię«, ‘nazywać go’, »fraszki tym książkom dzieją«, »imię dziano Sybilla« (wiek 14.); częstotliwe: obok dziejać (dziać), dziewać; nadziać, nadziewać, nadzianka; podziać, podziewać, spodziewać się, niespodzianka; odziać, odziewać; wdziać, wdziewać; stąd: odzienie, odziew, przyodziewek. Ind. dadhāmi, grec. tithēmi, ‘stawiam’, ‘kładę’, niem. saskie dawne dôn, dziś thun, łac. facio, lit. dēti, ‘kłaść’. I słowiańskie i litewskie mają (lub miały) zdwojony pień w czasie teraźniejszym, cerkiewne deżdą, lit. dedu, z pierwotnej odmiany *dhedhēmi: *dhedhmes, d przed m wypada; stąd odziecka (od odziedza), ‘skórka’, por. cerk. nadeżda, odeżda, ‘nadzieja’, ‘odziew’; odzież wedle kradzież. Pień powtarza się w dziej; działo; dziela Bogurodzicy (‘dla’); węda (p.).
