Słownik etymologiczny języka polskiego/glista

<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

glista, ‘robak dżdżowy’, ‘robak we wnętrznościach’; prasłowiańskie; od tegoż pnia co i glina, rozszerzonego, jak lit. glitus, o t (grec. glitton, łac. glis, glitis, ‘ił’, gluten, ‘klej’), z przyrostkiem -ta; po narzeczach bywają i postaci jak glizda; rośliny przeciw robakom używane nazywają się glistnikami, gliśnikami; por. lit. gleiwētas, o ‘grzybie’, gleiwus, o ‘ślinie’. Tu należy gliwy, o ‘kolorze brudno-kasztanowatym’, dalej glom, ‘szlam na kiszkach wieprzowych’, glomza, glomzda, z ł: głomza, ‘twaróg’, przeniesione na ‘niedołęgów i ślamazamików’, glamza (glamzać i glamać, ‘jeść powoli’, glamkać, ‘ciamkać’), glemda, glemiędzić, glemięza. Z tego pożyczyli i drugą swą nazwę ‘twarogu’ Niemcy: obok Quark i Gloms, Glems, w Prusiech Wschodnich. Lit. glema i glejma, ‘śluz na mięsie i serze’, glemesa, glemeti i glejmeti, ‘śluzem się pokrywać’; czes. hlemyżď, ‘ślimak’ (tak samo od slimu, t. j. ‘śluzu’, przezwany), łotew. glemesis, o tem samem znaczeniu; w czeskiem przyrostek -yzg obok -yz, jak np. w chmyz i podobn. W glom io zamiast ie, jak w ziomek; albo glom zamiast głom, istniejącego obok.