Słownik etymologiczny języka polskiego/jucha
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron |
jucha, juszyca, obok ‘polewki’ znaczy i ‘krew bydlęcą’, stąd »zajuszać psy gończe«, dalej rozjuszony, ‘wściekły’. Prasłowo; tak i to samo u wszystkich Słowian, tylko na Rusi, jej trybem, bez j-: ucha, ‘zupa rybia’; prus. juse, ‘rosół’, lit. juszē, ‘zupa rybia’, łaciń. jūs, ‘polewka’ (stąd żarty z ius, ‘prawo’), grec. dzōmos (z *jusmos), toż i dzymē, ‘kwas’ (azymita, ‘niekwaszony’; w polemice wyznaniowej wybitna różnica co do chleba w sakramencie ołtarza, między schyzmą a Rzymem), indyj. jūsz- i jūszan-, ‘polewka’. Litwa zachowała pień sam: jau-ti, ‘mieszać (zamieszać dla świń)’, jowałas, ‘pomieszanie’, ind. jauti, juwati, ‘mieszać’, ājawana-, ‘kochla’. Z juchy pożyczyli Niemcy Jauche, ‘gnojówka’.