Słownik etymologiczny języka polskiego/kłobuk

<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

kłobuk, prasłowiańska pożyczka z tur.-tatar, kalpak (raczej z jakiegoś nie odnalezionego dotąd *kalbuk), któreśmy później jako kołpak z węg. kalpag (jak i cała Europa, dla ‘czapki huzarskiej’) przejęli; tę samą roślinę, ‘dzwonki’, kłobukami i kołpakami zowiemy. Nazwa to ‘wysokiej, spiczastej czapki’, rus. kłobuk dla ‘kapicy mniszej’, kołpak dla ‘szlafmycy’ i ‘kloszu od lampy’; Czesi przestawili swój klobouk (‘głowa cukru’, ‘kapelusz’; klobouczek, ‘bąbel na wodzie’, jak serb. klobuk, co nie z turecka!) i w koblouk, jak i kolbasę z klobasy i kolbih z klobiha, ‘pączka’; i u nas ma się podobny kobłuk zjawiać. Słowo dowodzi, że już we wspólnocie słowiańskiej, t. j. przed 6. w. (pożyczka to może z czasów Attyli), Słowianie przestawiali płynne: kłob- z kołb-, por. człowiek z *czołwiek. Dawne słowo przechowało się nieraz tylko w nazwach roślinnych, np. u nas kłobuczki dla ‘campanula’, a tak nazywa Urzędów i ‘pączek róży nierozkwitłej’.