Słownik etymologiczny języka polskiego/konterfet
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron |
konterfet, konterfekt, konterfetować, częste w 17. wieku, np. w Gościńcu Jarzębskiego 1643 r., ‘podobizna’, ‘wzór’, różni się poniekąd końcową samogłoską od łac. contrafactum, ‘naśladowane’, franc. contrefait (chociaż pożyczki franc. na samogłoskę zakończone u nas -t przybierają, por. kajet, filut). To kontra-, w kontr, ‘przeciwnie’, kontrować, z łac. contra, ‘przeciw’, powtarza się w licznych złożeniach łacińskich i romańskich, np.: kontrabanda (z włos. bando, ‘rozporządzenie’); kontrast (dosłownie: ‘przeciwstawka’); kontredans; w muzyce kontrabas i i.; kontrola (z franc. contre-rôle, t. j. ‘rotulus, rejestr przeciwny’) z licznemi urobieniami, kontrolować, kontrolor. Nowszemu konterfe(k)towi odpowiadał w 15. i 16. wieku kontryfał, z niem. Konterfei, ‘mieszanina złota czy srebra z miedzią’: »fałszywe z miedzi, z kontryfału kuje talery« (Górnicki); jest to właściwie ‘cynk’, mylnie mieszany w 16. wieku i później z ‘mosiądzem’, ‘cyną’, a nawet z ‘bursztynem’ (chyba od lakieru bursztynowego?).