Słownik etymologiczny języka polskiego/krzywy

<<< Dane tekstu >>>
Autor Aleksander Brückner
Tytuł Słownik etymologiczny języka polskiego
Wydawca Krakowska Spółka Wydawnicza
Data wyd. 1927
Miejsce wyd. Kraków
Źródło Skany na Commons
Indeks stron
Strona w Wikisłowniku Strona w Wikisłowniku

krzywy, krzywo w licznych złożeniach: krzywonos (nazwa ptaka; przejęły narzecza niemieckie: Krinitz, jak nazwy szczygła i czyżyka), krzywousty, krzywoprzysiężca; krzywić i krzywić się, wykrzywiać; »on mi krzyw«, ‘winien’, stałe w 15. do 17. wieku; krzywaźń (w nazwach herbowych), krzywizna; krzywda (jak prawda), krzywdzić i krzywdować (sobie); krzywda i ‘wina’, ‘skarga’. Lit. kreiwas, ‘krzywy’, kriwis, o ‘krzywym człowieku’. W innych językach łac. curvus, ‘krzywy’ (stąd kurwatura biskupia), i grec. korōnē (stąd korona, właściwie coś ‘zakrzywionego’). Z własnych urobień por. krzywota w biblji (‘krzywda’), krzywula i krzywuła, o ‘pastorale’ (‘kurwatura’), krzywulec, krzywulasy, o ‘piśmie krzywem’. Lit. kriwule ‘laska obrzędowa (obsyłająca lud, na święta i wiece)’, ale mniemany arcykapłan krywe krywejto należy do wymysłu, jak wajdeloci i t. p. U wszystkich Słowian tak samo: cerk. kriw, kriwda, kriwiti, rus. kriwoj, ‘jednooki’, serbskie itd. kriwogled, ‘zyz’; przyrostek -w, pień krei-, ten sam co w krzynów, skrzynia, kr(z)ynica. U Czechów, jak u nas; krziw komu býti, ‘krzywdzić kogo’.