Słownik etymologiczny języka polskiego/męt
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
męt, zamęt, odmęt; męcić i mącić; mętny; smętny, smętek; bałamąt; kałamęcić; mątew, mątewka, Mątwy; oboczna postać z u: smucić, smutny, smutek; bałamut. Prasłowo; pień ment-, z wokalizacją o: mąt- (albo, w krótkiej zgłosce, męt-); tylko ten u nas bogato zastąpiony, gdy pień mięt- u innych Słowian również obfity: por. rus. mjatioż, ‘bunt’, mjatiel, ‘zawierucha śnieżna’, w smjatku, o ‘jajecznicy’, czes. mietież i matenice, ‘wikłanina’, maten, ‘zawikłany’. Litew. menturis, ‘mątewka’, mente, ‘kopystka’ i ‘łopatka (w krzyżach)’, mentałas, ‘mieszanina’, męsti (męcziu), ‘mieszać’; ind. manthati, ‘miesza’, manthā-, ‘mątewka’, niem. Mandel i Mandelholz, o ‘walcu drewnianym’. W językach słowiańskich przeniesiono mącenie od płynów (»w odmęcie ryby łowią«, przysłowie stałe) na umysłowość: »zamącenie pogody umysłu«, smętek i smutek (przeniesione po narzeczach nawet na ‘siłę nieczystą’); ale smutek, smutny, prapolskie, nie ruskie ani czeskie, obok smętny. Tak samo wszędzie: cerk. mąt, mątĭn, mątiti; rus. smuta (smutnoje wriemja około r. 1610); serb. mutnja (jak nasza bałamutnia).
