Słownik etymologiczny języka polskiego/opak
<<< Dane tekstu >>> | |
Autor | |
Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
Data wyd. | 1927 |
Miejsce wyd. | Kraków |
Źródło | Skany na Commons |
Indeks stron |
opak, »na opak«, »na wspak«, ‘przeciwnie, odwrotnie, wstecz’: »Pan tak, a szatan opak«; »obróceni bądźcie opak«, ‘wtył’, psałterz; »opakować (opaczyć) słowo Boże«, ‘fałszować je, przekręcać’; »opaczny domysł«, ‘przeciwne prawdzie tłumaczenie’. Prasłowo; zjawia się i bez nagłosowego o- (por. nawspak); paczyną nazywa się od 15. wieku ‘wiosło’, opaczyną wyjątkowo całkiem; stąd spójnik przeciwieństwa, pak, pakli, paknięliby, ‘ale jeśliby’, częsty w 15. wieku; od pak: paczyć się, wypaczać, ‘krzywić’, »deski się paczą«; p. pakość i rozpacz. Ale opak, ‘wstecz’, nabiera i znaczenia ‘powtarzania’, szczególniej w czes. opácziti, opakowati, ‘powtarzać’; i u nas w 16. i 17. wieku zopakować ‘powtórzyć’ (wydawca zrobił z tego zapakować !). Jest to ind. apancz, ‘wstecz’, ‘zachodnio’, apāka, ‘to, co na boku lub z tyłu’, niem. äbich (stare abuch), ‘odwrotne’ ‘nice’), urobienia, jak i lit. apaczia, ‘to, co na dole’, od ind. przyimka apa, grec. apo, niem. ab.