Słownik etymologiczny języka polskiego/pierzchnąć
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
pierzchnąć, pierzchliwy, pierzchać, pierzchalec (Rej), pierszyć (‘prószyć’, o deszczu), pierść i pirść, biblja (ziemia lub proch, u Leopolity); obok naszego znaczenia (‘lękliwy, płochliwy’), pirzchliwy, pirzchliwość, pirzchanie w wieku 15., a pierzch- w 16.: ‘popędliwość, gniew, porywczość’; tłumaczy łac. ‘furor’, ‘zapalczywość’: »panie nie w pierzchliwości twojej racz mię karać«, »w gniewie a pirzchliwości«; »ręce pierzchną«, ‘chropowacieją’; popierzchnąć się, ‘zakrztusić się’ (rus. popierchnut’ sia, pierchat’, ‘kaszlać’), dowodzi związku z parskać? Pień jest pĕrs-, pors- (-rs- odmienia się w -rch-; niezmienione w pierść, cerk. rus. pierst’, czes. prst’, ‘ziemia, proch’), o ‘prochu’, ‘prószeniu’ (stąd i parch, purchawka z twardą półgłoską, pŭrch-; rus. porchat’, o ‘wzlataniu, ulataniu’). Brak odpowiedników lit.; czes. prch, ‘ucieczka’ i ‘deszcz’, prchlec, ‘zbieg’ i ‘furjat’, serb. prchak, ‘kruchy’, prchut, ‘łupież’, itd.
