Słownik etymologiczny języka polskiego/wertep
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik etymologiczny języka polskiego |
| Wydawca | Krakowska Spółka Wydawnicza |
| Data wyd. | 1927 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
wertep, w 17. wieku werteb, werteba, ‘jar, parów’, »wertebiste lasy«, »dzikie werteby«, z małoruskiego. W cerk. znaczy wrtĭp (postaci z b niema) ‘ogród’ i ‘norę’, tłumaczy oboje w Ewangelji Ostromirowej 1056 r.; Zbawiciel urodził się w wertepie, i wertepem nazywają na całej Rusi ‘jasełka’, obnoszone i przedstawiane w Boże Narodzenie. Poszedł wertep od wrtograd, cerkiewnej nazwy ‘ogrodu’, prasłowiańskiej pożyczki z goc. aurtigards; obok wrtograd i samo wrt, skrócone (u Słowieńców i Serbów do dziś wrt ‘ogród’, wrtar ‘ogrodnik’, wrtlariti ‘ogrodniczyć’); goc. aurtigards zaś jest dosłownie ‘Würzgarten’, od *autrs, ‘Wurzel’, co pokrewne z łac. rādix (p. rzodkiew) i z grec. ridza; aurtigards istnieje do dziś w ang. orchard, ‘sad’. Przed 17. wiekiem słowa wertep u nas nie znano; dziś używamy go o ‘drodze wyboistej’, dawniej o ‘manowcach, lochach’.
