Słownik międzynarodowo-polski
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Słownik międzynarodowo-polski |
| Pochodzenie | Język międzynarodowy |
| Wydawca | Ch. Kelter |
| Data wyd. | 1887 |
| Druk | Ch. Kelter |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Cały tekst |
| Indeks stron | |
co napisano w języku międzynarodowym, można zrozumieć przy pomocy tego słownika. Wyrazy, stanowiące razem jedno pojęcie, piszą się razem, lecz oddzielone są kréską pionową; tak np. wyraz „frat͵in͵o,“ stanowiący jedno pojęcie, złożony jest z trzech wyrazów, z których każdego należy szukać oddzielnie.
a oznacza przymiotnik; np. hom człowiek — hom͵a ludzki
acid kwaśny
aĉet kupować
ad oznacza trwanie czynności; np. ir iść — ir͵ad chodzić; danc taniec — danc͵ad tańczenie
adiaŭ adieu, bądź zdrów
aer powietrze
afer sprawa, interes
agl orzeł
agrabl przyjemny
aĝ wiek
ajn kolwiek, bądź; np. kiu kto — kiu ajn ktokolwiek, ktobądź
aĵ oznacza przedmiot posiadający pewną własność lub zaletę, albo zrobiony z pewnego materjału; np. mal͵nov stary — mal͵nov͵aĵ starzyzna, frukt owoc, — frukt͵aĵ cóś zrobionego z owoców
akompan towarzyszyć
akr ostry
akv woda
al do; zastępuje też przypadek trzeci
ali inny
almenaŭ przynajmniéj
alt wysoki
alumet zapałka
am kochać, lubić
amas kupa, tłum
amik przyjaciel
an członek, mieszkaniec, zwolennik; np.
regn państwo — regn͵an obywatel; Varsovi͵an Warszawianin
angul kąt
anĝel anioł
anim dusza
ankaŭ także
ankoraŭ jeszcze
anstataŭ zamiast
ant oznacza imiesłów czynny czasu teraźniejszego
antaŭ przed
apart osobny
aparten należyć
apenaŭ ledwie
apud przy, obok
ar oznacza zbiór danych przedmiotów; np. arb drzewo — arb͵ar las; ŝtup szczebel — ŝtup͵ar drabina, schody
arb drzewo
arĝent srebro
as oznacza czas teraźniejszy słowa
at oznacza imiesłów bierny czasu teraźniejszego
atend czekać
aŭ albo, lub
aŭd słyszeć
aŭskult słuchać
aŭtun jesień
av dziad
avar skąpy
azen osieł
babil paplać
bak piec, wypiekać
bala zamiatać
balanc huśtać, kołysać
baldaŭ zaraz
ban kąpać
bapt chrzcić
bar zagradzać
barb broda
barel beczka
baston kij, laska
bat bić
batal walczyć
bedaŭr żałować
bel piękny
ben błogosławić
benk ławka
best zwierzę
bezon potrzebować
bier piwo
bind oprawiać
bird ptak
blank biały
blov dąć, dmuchać
blu niebieski
bo nabyty przez małżeństwo (własne lub obce) np. patr ojciec — bo͵patr teść, frat brat — bo͵frat szwagier
boj szczekać
bol kipić, wrzeć
bon dobry
bord brzeg
bot but
botel butelka
bov byk
branĉ gałąź
brand wódka
bril błyszczeć
bros szczotka
bru szumieć, hałasować
brul palić się
brust pierś
brut bydło
buŝ usta
buter masło
buton guzik
cel celować
cent sto
cert pewny, znany
ceter pozostały, dalszy
cigar cygaro
cigared papieros
citron cytryna
ĉagren martwić, smucić
ĉambr pokój
ĉap czapka
ĉapel kapelusz
ĉar albowiem, ponieważ
ĉe u, przy
ĉemiz koszula
ĉen łańcuch
ĉeriz wiśnia
ĉerk trumna
ĉes przestawać
ĉeval koń
ĉi wskazanie najbliższe; np. tiu tamten — tiu ĉi ten; tie tam tie ĉi tu
ĉia każdy
ĉian zawsze[1]
ĉie wszędzie
ĉiel niebo
ĉio wszystko
ĉirkaŭ około, dokoła
ĉiu wszystek; ĉiu͵j wszyscy
ĉj dodane do pierwszych 2 — 5 liter imienia własnego męskiego rodzaju zmienia je w pieszczotliwe; np. Miĥael — Mi͵ĉj; Aleksandr — Ale͵ĉj
ĉu czy
da zastępuje przypadek drugi (po słowach oznaczających miarę, wagę i t. p.); np. kilogram͵o da viand͵o kilogram mięsa; glas͵o da te͵o szklanka herbaty
danc tańczyć
danĝer niebezpieczeństwo
dank dziękować
daŭr trwać
de od; zastępuje też przypadek drugi
decid rozstrzygać
defend bronić
dek dziesięć
dekstr prawy
demand pytać
dens gęsty
dent ząb
detru burzyć, niszczyć
dev musieć, być obowiązanym
dezert pustynia
dezir życzyć
Di Bóg
dik gruby
diligent pilność
dimanĉ niedziela
dir mówić, powiadać
dis roz-; np. ŝir — rwać — dis͵ŝir rozrywać; kur biegać — dis͵kur rozbiegać się
disput kłócić się, sprzeczać się
divid dzielić
dolĉ słodki
dolor boleć, dolegać
dom dom
don dawać
donac darować
dorm spać
dors grzbiet
du dwa
dum póki, podczas gdy
e zakończenie przysłówka; np. bon͵e dobrze
eben równy
ebl możliwy
ec przymiot jako oddzielne pojęcie; np. bon dobry — bon͵ec dobroć; infan dziecię — infan͵ec dzieciństwo
eĉ nawet
eduk wychowywać
edz małżonej
efektiv rzeczywisty, istotny
eg oznacza zwiększenie lub wzmocnienie stopnia: np. man ręka — man͵eg łapa; varm ciepły — varm͵eg gorący
egal jednakowy
ej miejsce dla… np. kuir gotować — kuir͵ej kuchnia; preĝ modlić się — preĝ͵ej kościół
ek oznacza początek lub chwilowość; np. kant śpiewać — ek͵kant zaśpiewać; kri krzyczéć — ek͵kri krzyknąć
eks były, dymisjonowany
ekster zewnątrz
ekzempl przykład
el z
elekt wybierać
em skłonny, przyzwyczajony
en w
enu nudzić się
envi zazdrościć
er oddzielna jednostka; np. sabl piasek — sabl͵er ziarnko piasku
erar błądzić, mylić się
escept wykluczać
esper spodziewać się
esprim wyrażać
est być
estim poważać
esting gasić
estr wódz, zwierzchnik
et oznacza zmniejszenie, zdrobnienie lub osłabienie stopnia; np. mur ściana — mur͵et ścianka; rid śmiać się — rid͵et uśmiechać się
etaĝ piętro
etern wieczny
facil łatwy, lekki
faden nić
fajf świstać
fajr ogień
fal padać
fald fałdować
famili rodzina
far robić, czynić; far͵iĝ stawać się
fart żyć, mieć się
feliĉ szczęśliwy
fend rąbać, łupać
fenestr okno
fer żelazo
ferm zamykać
fest obchodzić uroczystość, świętować
fianĉ narzeczony
fidel wierny
fier dumny
fil syn
fin kończyć
fingr palec
firm stały, mocny
fiŝ ryba
flank strona
flar wąchać
flav żółty
flor kwiatek
flu płynąć, cieknąć
flug latać
fluid płynny
foj raz
fojn siano
foli liść
fond zakładać
font źródło
for precz
forges zapominać
forĝ kuć
fork widły; widelec
forn piec
fos kopać
frap stukać, uderzać
frat brat
fraŭl kawaler (nieżonaty)
freŝ świeży
fromaĝ sér
frost mróz
frot trzeć
fru rano, wcześnie
frukt owoc
frunt czoło
fulm błyskawica
fum dym
fund dno
gaj wesoły
gajn wygrywać, zyskać
gant rękawiczka
gard strzedz
gast gość
ge obojéj płci; np. patr ojciec — ge͵patr͵o͵j rodzice; mastr gospodarz — ge͵mastr͵o͵j gospodarstwo (gospodarz i gospodyni)
genu kolano
glaci lód
glas szklanka
glat gładki
glav miecz
glit ślizgać się
glor wysławiać
glut połykać
gorĝ gardło
grand wielki
gras tłuszcz
grat drapać
gratul winszować
grav ważny
griz szary, siwy
gust smak
gut kapać; gut͵o kropla
ĝarden ogród
ĝem stękać
ĝentil grzeczny
ĝi ono, ti
ĝis do
ĝoj cieszyć się
ha! a! ach!
hajl grad
haladz swąd, czad
halt stawać, zatrzymywać się
har włos
haring śledź
haŭt skóra
hav miéć
hejt palić (w piecu)
help pomagać
herb trawa
hered dziedziczyć
hieraŭ wczoraj
ho! o! och!
hodiaŭ dzisiaj
hom człowiek
honest uczciwy
hont wstydzić się
hor godzina
horloĝ zegar
hotel hotel, zajazd
humil pokorny
hund pies
i oznacza tryb bezokoliczny słowa; np. laŭd͵i chwalić
ia jakikolwiek
ial dla jakiejkolwiek przyczyny
ian kiedykolwiek
id dziecię, potomek; np. bov byk — bov͵id cielę; Izrael Izrael — Izrael͵id Izraelita
ie gdziekolwiek
iel jakkolwiek
ies czyjkolwiek
ig robić czémś; np. pur czysty — pur͵ig czyścić; brul palić się — brul͵ig palić; sid siedzieć — sid͵ig posadzić
iĝ stawać się czémś, zmusić się; np. pal blady — pal͵iĝ blednąć; sid siedzić — sid͵iĝ usiąść
il narzędzie; np. tond strzydz — tond͵il nożyce; paf strzelać — paf͵il fuzya
ili oni, one
in oznacza płeć żeńską; np. patr ojciec — patr͵in matka; kok kogut kok͵in — kura
ind godny, wart
infan dziecię
ing przedmiot, w który się coś wsadza, wstawia; np. kandel świéca —kandel͵ing lichtarz; plum pióro — plum͵ing obsadka do pióra
ink atrament
instru uczyć
insul wyspa
insult znieważać
int oznacza imiesłów czynny czasu przeszłego
intenc zamierzać
inter między
intern wewnątrz
invit zapraszać
io cóś, cokolwiek
iom ilekolwiek
ir iść
is oznacza czas przeszły
ist zajmujący się; np. bot but – bot͵ist szewc; mar morze – mar͵ist marynarz
it oznacza imiesłów bierny czasu przeszłego
iu ktokolwiek
j oznacza liczbę mnogą
ja wszakże
jam już
jar rok
je może być przetłómaczonem zapomocą różnych przyimków
jen otóż; jen – jen to-to
jes tak
ju — des im – tém
juĝ sądzić
jun młody
just sprawiedliwy
ĵaŭd czwartek
ĵet rzucać
ĵur przysięgać
kaf kawa
kaj i, a
kajer kajet
kaldron kocieł
kaleŝ kolaska
kalkul rachować, liczyć
kamen komin
kamp pole
kanap kanapa
kandel świéca
kant śpiewać
kap głowa
kapt chwytać
kar drogi
karb węgiel
kares pieścić
kaŝ chować
kat kot
kaŭz powodować, sprawiać
ke że, żeby
kelk niektóry
kest skrzynia
kia jaki
kian kiedy
kie gdzie
kiel jak
kies czyj
kio co
kiom ile
kis całować
kiu kto
klar jasny
knab chłopiec
kok kogut
kol szyja
koleg towarzysz, kolega
kolekt zbierać
koler gniewać się
kolon słup
kolor kolor
komb czesać
komenc zaczynać
komerc handlować
kompat współczuwać
kompren rozumiéć
kon znać
kondiĉ warunek
konduk prowadzić
konfes przyznawać
konsent zgadzać się
konserv przechowywać, zachowywać
konsil radzić
konsol pocieszać
konstant stały
konstru budować
kontent zadowolony
kontraŭ przeciw
konven wypadać, przystawać
kor serce
korn róg
koron wieniec
korp ciało
kort dwór
kost kosztować
kovr zakrywać
kraĉ pluć
krajon ołówek
kravat krawat
kre stwarzać
kred wierzyć
kresk rosnąć
kret kreda
kri krzyczéć
kruc krzyż
kudr szyć
kuir gotować
kuler łyżka
kulp winny
kun z; kun͵e razem, wraz
kupr miedź
kur biegać, leciéć
kurac leczyć
kuraĝ śmiały
kurten kurtyna; firanka
kusen poduszka
kuŝ leżéć
kutim przyzwyczajać się
kuz kuzyn
kvankam chociaż
kvar cztery
kvin pięć
| l’ la |
{ | przedimek określny (nie tłomaczy się) |
labor pracować
lac zmęczony
lakt mleko
lam kulawy
lamp lampa
land kraj
lang język (organ)
lantern latarnia
larĝ szeroki
larm łza
las puszczać, zostawiać, pozwalać
last ostatni
laŭ według, zgodnie z…
laŭd chwalić
laŭt głośno
lav myć
lecion lekcja
leg czytać
leĝ prawo
leon lew
lern uczyć się
lert zręczny
leter list
lev podnosić
li on
liber wolny
libr księga, książka
lig wiązać
lign drwa
lingv język (mowa)
lip warga
lit łóżko
liter litera
loĝ mieszkać
lok miejsce
long długi
lud bawić się, grać
lum świecić
lun księżyc
lund poniedziałek
maĉ żuć
magazen sklep
makul plama
mal oznacza przeciwieństwo; np. bon dobry — mal͵bon zły; estim poważać — mal͵estim gardzić, lekceważyć
malgraŭ pomimo, nie bacząc na…
man ręka
manĝ jeść
mar morze
mard wtorek
mastr gospodarz
maten poranek
matur dojrzały
mem sam
memor pamiętać
merit zasługiwać
merkred środa
met podziać, może być oddane za pomocą rozmaitych słów
mez środek
mezur mierzyć
mi ja
miks mieszać
mil tysiąc
milit walczyć
mir dziwić się
mizer nędza
moder umiarkowany
modest skromny
mol miękki
mon pieniądze
monat miesiąc
mond świat
mont góra
montr pokazywać
mord kąsać
morgaŭ jutro
mort umierać
moŝt tytuł ogólny; np. Vi͵a reĝ͵a moŝt͵o Wasza Królewska Mość; Vi͵a general͵a moŝt͵o, Vi͵a episkop͵a moŝt͵o i t. p.
mov ruszać, puszczać
mult wiele
mur ściana
murmur mruczéć
muŝ mucha
n oznacza przypadek czwarty; również kierunek
naĝ pływać
najbar sąsiad
nask rodzić
naŭ dziewięć
naz nos
ne nie
nebul mgła
neces niezbędny
neĝ śnieg
nek — nek ani — ani
nenia żaden
nenian nigdy
nenie nigdzie
neniel w żaden sposób
nenies niczyj
nenio nic
neniu nikt
nep wnuk
nev siostrzeniec
ni my
nigr czarny
nj dodane do pierwszych 2 — 5 liter imienia własnego rodzaju żeńsk. zmienia takowe w pieszczotliwe np. Mari — Ma͵nj; Emili — Emi͵nj
nobl szlachetny
nokt noc
nom imię
nombr liczba, ilość
nov nowy
nub obłok, chmura
nud nagi
nuks orzech
nun teraz, obecnie
nur tylko
nutr karmić
o oznacza rzeczownik
obe być posłusznym
objekt przedmiot
obl oznacza liczebnik wieloraki; np. du dwa — du͵obl podwójny, dwojaki
obstin uparty
odor pachnąć
ofend krzywdzić
ofer ofiarować
oft często
ok ośm
okaz zdarzać się
okul oko
okup zajmować
ol niż
ole olej
ombr cień
ombrel parasol
on liczebnik ułamkowy; np. kvar cztery — kvar͵on czwarta część
ond fala
oni zaimek nieosobisty liczby mnogiéj
onkl wuj
ont oznacza imiesłów czynny czasu przyszłego
op oznacza liczebnik zbiorowy; np. du dwa — du͵op we dwoje
oportun wygodny
or złoto
ord porządek
ordinar zwyczajny
ordon rozkazywać
orel ucho
os oznacza czas przyszły
ost kość
ot oznacza imiesłów bierny czasu przyszłego
ov jajko
pac pokój (czas wolny od wojny i t. p.), spokój
paf strzelać
pag płacić
paĝ stronica
pajl słoma
pal blady
palac pałac
palp macać
palpebr powieka
pan chleb
pantalon spodnie
paper papier
pardon przebaczać
parenc krewny
parker na pamięć
parol mówić
part część
pas przechodzić
pastr kapłan
paŝ kroczyć
patr ojciec; patr͵uj ojczyzna
pec kawałek
pel gonić
pen starać się
pend wisieć
pens myśléć
pentr rysować
per przez, za pomocą
perd gubić
permes pozwalać
pes ważyć (kogo, co)
pet prosić
pez ważyć (mieć pewną wagę)
pi pobożny
pied noga
pik kłóć
pilk piłka
pingl szpilka
pir gruszka
plac plac
plaĉ podobać się
plafon sufit
plank podłoga
plej najwięcéj
plen pełny
plend skarżyć się
plezur przyjemność
pli więcéj
plor płakać
plum pióro
pluv deszcz
po (przy liczebnikach) po
polv kurz
pom jabłko
pont most
popol naród
por dla
pord drzwi
pork świnia
port nosić
post po
postul żądać
poŝ kieszeń
poŝt poczta
pot garnek
pov módz
prav mający słuszność
preĝ modlić się
prem cisnąć, uciskać
pren brać
prepar przygotowywać
preskaŭ prawie
pres drukować
pret gotowy
prezent przedstawiać
pri o
printemp wiosna
pro dla
profund głęboki
proksim blizki
promen spacerować
promes obiecywać
propr własny
prov próbować
prudent rozsądny
prunt pożyczać
pulv proch
pulvor proszek
pun karać
pup lalka
pur czysty
puŝ pchać
putr gnić (?)
rad koło (od woza i t. p.)
radi promień
radik korzeń
rakont opowiadać
ramp pełzać
rand brzeg
rapid prędki, bystry
raz golić
re znowu, napowrót
reg rządzić
regn państwo
regul prawidło, reguła
reĝ król
rekt prosty
rekompenc wynagradzać
renkont spotykać
renvers przewracać
respond odpowiadać
rest pozostawać
ricev otrzymywać
riĉ bogaty
rid śmiać się
rigard patrzeć
ring pierścień
ripet powtarzać
ripoz odpoczywać
river rzeka
romp łamać
rond koło
rost piec, smażyć
roz róża
ruĝ czerwony
sabat sobota
sabl piasek
saĝ mądry
sak worek
sal sól
salt skakać
salut kłaniać się, pozdrawiać
sam że, sam (np. tamże, ten sam)
san zdrowy
sang krew
sankt święty
sap mydło
sat syty
sav ratować
sci wiedzieć
se jeżeli
sed lecz
seĝ krzesło
sek suchy
sem siać
semajn tydzień
sen bez
senc znaczenie, sens
send posyłać
sent czuć
sep siedm
serĉ szukać
serpent wąż
serur zamek
serv służyć
ses sześć
sever surowy, ostry
si siebie
sid siedzieć
sigel pieczętować
sign znak
signif oznaczać
silent milczéć
simil podobny
simpl prosty
sinjor pan
skrib pisać
sku trząść
sobr trzeźwy
societ społeczeństwo, towarzystwo
soif pragnąć, doznawać pragnienia
sol jedyny
somer lato
son brzmieć
sonĝ śnić, marzyć
sonor brzęczéć
sort los
sovaĝ dziki
spec rodzaj, gatunek
spegul zwierciadło
spir oddychać
sprit dowcipny
stal stajnia
star stać
stel gwiazda
stomak żołądek
strat ulica
sub pod
subit nagły
suĉ ssać
sufer cierpieć
sufiĉ dosyć, dostatecznie
suk sok
suker cukier
sun słońce
sup zupa
super nad
supr na górze
sur na
surd głuchy
surtut surdut
ŝajn wydawać się
ŝancel chwiać
ŝanĝ zmieniać
ŝaŭm piana
ŝel skorupa
ŝerc żartować
ŝi ona
ŝip okręt
ŝir rwać
ŝlos zamykać na klucz
ŝmir smarować
ŝnur sznur, powróz
ŝpar oszczędzać
ŝpruc pryskać
ŝrank szafa
ŝtal stal
ŝtel kraść
ŝtof materja
ŝton kamień
ŝtop zatykać
ŝtrump pończocha
ŝtup stopień; ŝtup͵ar schody, drabina
ŝu trzewik
ŝuld być dłużnym
ŝut sypać
ŝvel puchnąć
ŝvit pocić się
tabl stół
tabul deska, tablica
tag dzień
tajlor krawiec
tamen jednak
tapiŝ dywan
taŭg być zdatnym
te herbata
tegment dach
teler talerz
temp czas
ten trzymać
tent kusić
ter ziemia
terur przerażenie
tia taki
tial dla tego
tian wtedy
tie tam
tiel tak
tim obawiać się
tio to, tamto
tiom tyle
tir ciągnąć
tiu tamten
tol płótno
tomb grób, mogiła
tond strzydz
tondr grzmiéć
tra przez (wskroś)
traduk tłomaczyć
tranĉ rznąć
trankvil spokojny
trans przez, prze-
tre bardzo
trem drzéć, trząść się
tren wlec
tri trzy
trink pić
tro zbyt
tromp oszukiwać
trov znajdować
tru dziura
tuj natychmiast
tuk chustka
tur wieża
turment męczyć
turn obracać
tus kaszléć
tuŝ ruszać, dotykać
tut cały
u oznacza tryb rozkazujący
uj zawierający, noszący (t. j. przedmiot, w którym się coś
przechowuje, roślina, która wydaje owoc, lub kraj względem zaludniających go mieszkańców) np. cigar cygaro — cigar͵uj cygarnica; pom jabłko pom͵uj jabłoń; Turk turek — Turk͵uj Turcja
ul człowiek posiadający dany przymiot; np. riĉ bogaty — riĉ͵ul bogacz
um przyrostek nie mający stałego znaczenia
ung paznokieć
unu jeden
urb miasto
urs niedźwiedź
us oznacza tryb warunkowy
util pożyteczny
uz używać
vaks wosk
van daremny
vang policzek
vapor para
varm ciepły
vast obszerny
vaz naczynie
vek budzić
velk więdnąć
ven przychodzić
vend przedawać
vendred piątek
venen trucizna
venĝ mścić
venk zwyciężać
vent wiatr
ventr brzuch
ver prawda
verd zielony
verk tworzyć, układać (dzieło)
verm robak
verŝ lać
vesper wieczór
vest odziewać, ubierać; vest͵o ubiór
veter pogoda
vetur jechać
vi wy, ty
viand mięso
vid widzieć
vilaĝ wioska
vin wino
vintr zima
violon skrzypce
vir mężczyzna, mąż
viŝ ocierać
vitr szkło
viv żyć
vizaĝ twarz
voĉ głos
voj droga
vok wołać
vol chciéć
vort słowo, wyraz
vost ogon
vund ranić
zorg troszczyć się
- ↑
W 1888 w Dodatku do Drugiej Książki Zamenhof zamienił słowa ĉian, ian, kian, nenian, tian na ĉiam, iam, kiam, neniam, tiam.
