Sebastyana Grabowieckiego Rymy duchowne 1590/Słowniczek
| <<< Dane tekstu | |
| Autor | |
| Tytuł | Słowniczek |
| Pochodzenie | Sebastyana Grabowieckiego Rymy duchowne 1590 |
| Wydawca | Akademia Umiejętności |
| Data wyd. | 1893 |
| Druk | Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały zbiór |
| Indeks stron | |
ali 85, 8; 160, 16 — oto, a oto.
*bezpieczność 149, 8 — stan bez opieki, bez obrony.
*bezpieczny 129, 22 — bez pieczy nad sobą, bez opieki.
cyrkiew 122, 15 — kościół rzymski powszechny.
czółn 31a, 4 — czółno.
czyście 47, 12 — dokładnie, należycie, oczywiście.
dołęźny 58, 19 — silny, mocny.
*dości 97, 14 — dość, dosyć.
fałeszny 57, 7 — fałszywy.
frymark 8, 6 — układ, zamiana, targ.
gęsty (str. 4 przedmowy i Wiersz do Myszkowskiego) — częsty, liczny.
głupie 89, 20 — głupio.
gromić 15, 2 — wzniecać burzę, poruszać, burzyć.
*grzysko 170, 17 — gra, igrzysko.
handszlak 108, 13 — podstęp.
hydzić 8, 20; 170, 11 — ohydzać.
isty 124, 24 — prawdziwy.
kanie 120, 14 — ? [„o sprawo, z której nie nad żal nie kanie“ (?). Może niepoprawiona myłka druku, zamiast: . . . nic nad żal i łkanie ?].
kazać 56, 2 — (wszetecznie kazać) wszeteczną pychą się unosić.
*koliczny 119, 33 — okoliczny.
konfekt 72, 41 — przyprawa, sztuczna mieszanina.
kory 48, 22; 200, 14 — chóry anielskie.
kuńszt 38, 7 — podstępny sposób.
lutość, lutościwy — litość, litościwy.
lżyć 175, 10 — ulgę nieść.
łaczny 58, 29 — łaknący, głodny.
łączyć 139, 7 — odłączać, oddzielać.
łomić 35, 17 — łamać.
*macierz 31a, 1 — maciora, świnia prośna.
miąższy 119, 42 — gęsty, gruby.
młocek 175, 13 — młocarz, ten który zboże młóci.
naleźca 127, 22 — naleziciel, wynaleźca.
nama 187, 7 — nam (w liczbie podwójnej, tu użyte w liczbie mnogiej).
niebezpieczny 32, 8 — niepewny, pozbawiony opieki.
niemowiątko 139, 27 — niemowlę.
*nieskrotny 104, 20 — nieukrócony, bez końca.
niestatek 117, 14 — człowiek niestateczny.
niezleczony 12, 17 — nieuleczalny.
nieżyczny 70, 9; 80, 33 — nieżyczliwy.
nowina 152, 6 — nowa, przedtem nie orana rola.
nowotny 139, 29 — nowy.
*obfitodajny 44, 16 — urodzajny.
obłoczny 189, 6 — od obłoku.
ociętny 79, 23 — uparty, zacięty.
ocz 117, 19; 147, 16 — o co.
odnosić 1, 29 — ponosić.
odżenić 126, 14 — odpędzić.
ojcowskie 50, 14 — (przysł.) po ojcowsku.
omowa 114, 9 — obmowa, potwarz.
ondzie 53, 4 — tam.
padać się 134, 5 — rozpadać się, pękać.
piecza 59, 1; 182, 1 — troska, udręczenie.
pieczołować 40, 17; 52, 7; 56, 5; 80, 12 itd. — starać się, troszczyć się.
pijana 7, 3 — piana.
płóciennik 61, 11 — tkacz.
pobaczyć 26, 5 — spostrzedz; tu, zdaje się, w niezwykłem znaczeniu: przebaczyć.
pocieszny (str. 3) — pełen pociechy.
*podbiegły 28, 20 — zbieżony, znużony drogą.
pokład 31, 47; 127, 9 — pokrycie, okrycie, w dalszem znaczeniu: obrona.
*posiłka (?) 127, 21 — posiłek; vocat. posiłko, może myłka zamiast: posiłku.
powodny 44, 12 — dający się kierować, nieoporny.
pożądny 154, 36; 175, 14 — pożądany.
przedsię 39, 4 — mimo to, przecież.
przewyciężać 166, 16 — przezwyciężać.
przyczyna 2, 31 — przyczyny puszczać = modlić się za kogo.
*przyjęmca 151, 2 — przyjmujący kogoś pod swoją opiekę.
przyłóg 105, 37 — L. pole nieorane; tu w ogóle: rola, pole.
przypada 79, 7 — zdarza się.
*pustostraszny 37, 25 — (bór p.) straszny i niezaludniony.
radniej 2, 18; 16, 10 — raczej.
rostę, rościesz, rostą 59, 1; 65, 6; itd. — rosnę, rośniesz itd.
rozbrat 52, 9 — rozwiedziony (rzeczownik użyty jak przymiotnik).
*rozkażyciel 124, 14 — ten, co daje rozkazy.
rozrazić 4, 9 — rozrzucić.
rzeczka 168, 39 — drobna rzecz, drobiazg.
sak (w sak wganiać) 31, 14 — sieć.
*śćkło 162, 11 — szkło.
siestrzyński (str. 5) — siostrzany.
skok 194, 5 — postęp, powstanie rozwój.
słodziny 79, 12 — pozostałość zacieru na piwo.
stok 24, 8; 111, 40; 164, 26 — zlew wody, potok, strumień.
szczeka, paszczeka — szczęka, paszczęka.
szkarady 89, 30; 167, 22 — szkaradny, sprośny.
*tecz (w tecz urągają) 163, 12 — (L. na oślep?) zapewne tyle co: w twarz, w żywe oczy urągają. Por. Rozmowa Polaka z Litwinem (wyd. J. Korzeniowski w Bibliotece pisarzów polskich, Kraków 1890 str. 75).
telki 198, 2 — tak wielki.
teskliwy, tesknica 12, 22; 43, 35 itd. tęskliwy, tęsknica.
tła 18, 7 — 3 sing. praes. od = tłam tleję, tleje; tleć.
tłomić 35, 18 itd. — tłumić.
treskać 162, 48 — trapić się, dręczyć się.
twardousty 25, 9 — twardy w pysku (koń).
tworzony ser 3, 15 — twarog, tworóg.
*umiętność 187, 8 — umiejętność.
umysł 99, 15 — zamysł, zamiar.
upad 31a, 7 — upadek.
wątek 61, 11 — nić.
*wiekowładca 173, 5 — władca wieków, czasów.
winszować 115, 14 — życzyć.
włajca 24, 1 — władca.
wróbl 146, 12 — wróbel.
wskisić 158, 21 — w skutek gnicia podnosić się.
wściągać się 23, 18 — umniejszać się.
wyżenić 13, 23; 54, 17; itd. — wypędzić.
wzdać 10, 15 — oddać.
z to 3, 11; 166, 9 — tyle, na tyle. (»mnie samego z to nie masz« = mnie samego na tyle nie stać).
za, zaby 24, 37; 44, 49; 152, 17; 166, 29 — aza, azaby, ażeby.
zacz 1, 3 — po co, za co.
zadziaływać (str. 3) — zasługiwać się o coś.
zajęty 69, 12 — ujęty, wzięty, porwany.
zbawienny 131, 6 — zbawiony.
zbór 122, 21 — zebranie, zgromadzenie.
zborzyć 8, 10; 15, 18 itd. — zburzyć.
zdarzać się 20, 2 — z dobrym skutkiem być dokonanem.
zdżymać 114, 6 — ugniatać, cisnąć, zżymać.
znieść 139, 28 — znieść kres = dojść do kresu.
żenić 24, 18; 69, 12 itd. — pędzić.
życzny 43, 16; 105, 24 — życzliwy.
życzyć 127, 10; 145, 20 itd. — pozwolić, dać.
żywić 105, 30; 131, 1 — żyć.
