Wiedz, że pochodzę z gór między Urbinem
A tą przełęczą, gdzie są Tybru zdroje«[1].
Patrzał, gdy Wódz mój lekko w bok mię trąca,
Mówiąc: »Odezwij się, ten jest Latynem«[2].
Natychmiast tymi wyrazy zabrzmiała:
»Duszo w płomiennym knocie gorejąca,
Wolna od wojny w sercu swych tyranów,
Lecz gdym ją żegnał, niby pokój miała.
Orzeł Polenty[3] tam swe gniazdo ściele
I swemi skrzydły otula Cerwianów.
Darząc Francuzów krwawem cmentarzyskiem,
Zielonym Szponom[5] przypadła w udziele,
Od których poszła Montanii zatrata[7],
Tam gdzie i dawniej krwawym gryzą pyskiem.
Lwiątko z białego gniazda sobie wiodą,
Co zmienia wiarę od zimy do lata.
Jak między górą leży, a padołem,
Między niewolą żyje a swobodą.
Ducha, »mniej mi bądź, niż tamci surowy;
I niech twa sława nie ginie z popiołem«.
- ↑ z gór między Urbinem — A tą przełęczą, gdzie są Tybru zdroje, tj. z Montefeltro, które leży na górze między Urbinem a przełęczą Apeninów.
- ↑ ten jest Latynem. Latynami Dante nazywa Włochów mieszkających w prowincjach na południe od Padu; Włosi północni zwą się u niego Lombardami.
- ↑ Orzeł Polenty. Ród Polentów panujący w Rawennie i Cerwii miał w herbie orła pół-białego w polu niebieskiem i pół-czerwonego w polu złotem.
- ↑ Ziemia, która prób wytrwała tak wiele. Jest to miasto Forli, które wytrzymało oblężenie wojsk papieskich i francuskich w 1282 r.
- ↑ Zielonym Szponom. Rodziną panującą w Forli byli Ordelaffi, mający w herbie lwa zielonego.
- ↑ Stary Kundys z psiakiem werukijskim: Malatesta da Verrucchio i młody Malatetino, srodzy tyrani (patrz p. XXVIII, w. 76. i nast.).
- ↑ Montanii zatrata. Montagna de’ Parcisati, szlachcic z Rimini, ze stronnictwa Ghibellinów został zamordowany z rozkazu Malatestów.
- ↑ Stołb nad Lamonem i Santernu czata, tj. miasta Faenza i Imola leżące nad rzekami Lamonem i Santernem znajdowały się pod panowaniem Menarda Paganiego, którego klejnotem był lew niebieski w białem polu i który od Gwelfów przeszedł do Ghibellinów.
- ↑ Gród, co mu Savio bok podmywa wodą, tj. Cesena leżąca między płaszczyzną a łańcuchem Apeninów.
