orzechy; ptak wróblowaty śpiewający, z rodziny kruków, podrodziny sójek (f.).
Orzeczenie, rzecz. od Orzec; definicja, sąd, zdanie, opinja; w gram., jedna z części głównych zdania prostego, opowiednik, predykat.
Orzecznictwo, prawo wygłaszania sądu, opinji.
Orzekać, dok. Orzec; wypowiadać, omawiać, określać, wyrażać, opisywać; wydawać opinję, decyzję, wyrok; opiewać, stanowić (prawo orzeka, że i t. d.).
Orzeł, ptak drapieżny z rodziny sokołów, podrodziny orłów (fig.), król ptaków; wizerunek orła, jako znak herbowy (orły rzymskie, orły cesarskie, t. j. napoleońskie, orły białe, t. j. polskie, order orła białego, orły dwugłowe, t. j. rosyjskie a. austryjackie, orły na guzikach, na monetach, na medalach, na pieczęciach, na papierach stemplowych i t. p.); gra w orła i reszkę = gra pospolita, polegająca na wyrzucaniu monety w górę i zgadywaniu, jak upadnie, czy orłem (t. j. herbem), czy reszką (t. j. napisem) do góry; jechać w o-ła dartego = zaprząg w trzy konie, w którym dwa boczne mają głowy odchylone na boki; przen., człowiek wybitnych zdolności i potężnego ducha; to nie o. = nie gienjusz, nie nadzwyczajny.
Orzełek, zdr. od Orzeł; wyobrażenie orła na monetach, guzikach, szpilkach i t. p.
Orzeszek, zdr. od Orzech; pierniczek w kształcie orzeszka; czekoladka, w takimże kształcie wyrobiona.
Orzesznica, roślina z rodziny traw; zwierzę ssące z rzędu gryzoniów z rodziny koszatek, koszatka leszczynowa (fig.).
Orzesznik, lasek leszczynowy; pręty leszczynowe.
Orzeszyna, drzewo orzechowe; lasek orzechowy, leszczyna (fig.); zły, mały orzech; wierzchnia łupina zielona na orzechach.
Orzeźwiać, dok. Orzeźwić; czynić rzeźwym, ożywiać, dodawać sił komu, wzmacniać kogo, odświeżać; o. ś., ożywiać ś., rzeźwym ś. stawać, nabierać sił.
Orzeźwieć, stać ś. rzeźwym, ożywiać ś., pokrzepiać ś.; o. ś. na duchu = nabierać dobrej myśli, otuchy.
Orzeźwiony, który odzyskał rzeźwość, siły, rzeźkość.
Orzęska, rzęska u wymoczka; rodzaj wymoczka.
Orznąć — p. nied. Orzynać.
Orzygać, powalać wymiotami.
Orzynać, dok. Orznąć; bić, smagać, grzmocić, chłostać; oszukiwać; okpiwać; ogrywać; o. ś., być oszukanym, zawieść ś., ponieść stratę.
Osa, owad błonkoskrzydły, żądłowy (fig.); zły jak o. = uszczypliwy, ukąśliwy, dokuczliwy; cienki jak o. = mający cienki stan, ściśnięty w pasie.
Osaczać, dok. Osaczyć; obstępować, obskakiwać ze wszystkich stron (zwłaszcza zwierza w obławie); otaczać, okrążać, ogradzać, zamykać wejście i wyjście, obwodzić; o. fortecę = blokować, oblegać; o. ś., nie mieć wyjścia z czego, oplątywać ś., omotywać ś.
