Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/167

Ta strona została skorygowana.

ści; C-ścią = trochę, cokolwiek, w pewnej mierze; C-ami = nie odrazu, powoli, potrochu: Części mowy = w gramatyce 9 różnych gromad (grup), na które dzielimy wszystkie wyrazy pewnej mowy czyli języka (rzeczowniki, przymiotniki, zaimki, liczebniki, słowa, przysłówki, przyimki, spójniki i wykrzykniki); Części świata = pięć wielkich lądów z otaczającemi je morzami, na jakie gieografowie dzielą ziemię.

Czinele, pokrywy tureckie, instrument muzyczny, składający ś. z dwóch blach do uderzania jednej o drugą, odlanych z aljażu miedzi i srebra (fig.).

Czkać, czknąć, mieć czkawkę.

Czkawka, gwałtowny mimowolny ruch oddechowy, powstający wskutek skurczu przepony; chwilowe spazmowe drganie przełyku.

Czknąćp. Czkać.

Człap! ndm., odgłos kroków ciężkich, powolnych, ciągnących się, klapiących obuwiem; — p. Szlap.

Człapać, leźć powoli jakby w obuwiu spadającym z nóg; wlec się, łazić, iść wlokąc nogi; iść klapiąc jakby po błocie; iść ciężko całą stopą; szczekać zębami; — p. Kłapać.

Człapak, koń chodzący szlapiąc (wielkim krokiem), powolny, stępak; C-ki = obuwie za obszerne, z nóg spadające; — p. Szlapak.

Człapanie, chód ciężki, powłóczący, kroki człapiącego.

Człeczek (-czka), człeczyna, zdr., od Człek, Człowiek.

Człeczy, przym. od Człek, ludzki, człowieczy, należący do człowieka, dotyczący człowieka.

Człeczysko, zamiast człowieczysko = człowiek.

Człek (lm. ludzie), człowiek.

Członek (-nki), składowa część ciała człowieka, zwierzęcia lub rośliny, cząstki ich należące do części składowej; jednostka, należąca do ogółu czego: C. (lm. Członkowie), jednostka w społeczeństwie, osoba należąca do pewnego stowarzyszenia, instytucji, uczestnik: punkt, paragraf, artykuł; C. męski = wstydliwy, rodny.

Członkini, kobieta należąca do jakiego stowarzyszenia, uczestniczka.

Członkować, dzielić na członki albo na części; artykułować.

Członkowanie, rozdzielanie na członki, na części oddzielne: artykulacja.

Członkowaty, z członków złożony; mający przeguby, członki; stawowaty.

Członkowski, dotyczący członka jakiego towarzystwa (udział).

Członkowstwo, godność lub stanowisko członka, uczestnika.

Człowieczek (-czka), człowiek mały, nizkiego wzrostu, małego znaczenia; człek zdolny, rozumny; część środkowa źrenicy, w której odbija się przedmiot widziany.

Człowieczeństwo, ludzkość, rodzaj ludzki, ludzie; natura, przyrodzenie człowieka; stan człowieczy, istota człowieka; dobre przymioty cechujące człowieka.

Człowieczy, od Człowiek, ludzki, Syn C. = Jezus Chrystus.

Człowiek, człek (lm. ludzie), stworzenie z gatunku ssących wyniosłych, najwyżej rozwinięta istota, odznaczająca się mową; jednostka żyjąca, duszą rozumną obdarzona; członek ludzkości; uosobienie natury ogólno-ludzkiej; uosobienie doskonałości natury ludzkiej; ludzkość, rodzaj ludzki, wszyscy ludzie; mężczyzna; mąż, mężczyzna z gminu (nie pan); włościanin, sługa, służący, lokaj, parobek; C. ja (mówiąc o sobie nieosobiście); C. w wieku = stary; C.