szkapa; człowiek do niczego, byle kto; przen., mieć kogo za h-ę pętelkę = za nic, za zero.
Hetman, nm., w dawnej Polsce najwyższy urząd wojskowy; wódz, dowódca wojska, gienerał: h. wielki koronny, h. wielki litewski, h. polny koronny, h. polny litewski; h. kozaków = ataman; jedna z figur w szachach: dama, królowa.
Hetmanić, nm., być hetmanem; przen., przewodniczyć, stać na czele, przywodzić.
Hetmanka, nm., przen., przewodnicząca, stojąca na czele, wódz, przewódczyni, przodująca, przewodniczka.
Hetmański, nm., należący do hetmana, dotyczący hetmana (godność h-a, władza h-a); h. szlak — p. Czarny szlak.
Hetmaństwo, nm., urząd hetmana, władza hetmana — p. Buława; hetmanienie, dowodzenie wojskiem; czas urzędu hetmana; przymioty hetmanowi potrzebne; zbior., hetman z żoną.
Hetmańszczyzna, nm., dobra hetmańskie; kozacy ukraińscy a. zaporoscy.
Heurystyczny, gr., podsuwający myśli, naprowadzający na pomysły.
Heurystyka, gr., część logiki, podająca prawidła odnajdywania prawdy, robienia odkryć.
Hezytacja, łć., wahanie się.
Heźha! okrzyk: huzia! hajże! wyczha!
Hę? zapytanie: co? — p. także Chę.
Hiatus, łć., w gram., rozziew, niemiły zbieg samogłosek.
Hiberna, łć., zimowe leże: chleb zimowy; dawny podatek na utrzymanie wojska w zimie.
Hibometr, gr., narzędzie do mierzenia wypukłości.
Hidalgo, hiszp., szlachcic hiszpański.
Hidr — p. także Hydr-
Hidrant, łć., kran wodociągowy, kran ogniowy (fig.).
Hidrastyzacja, gr., połączenie się jakiegoś ciała z cząsteczkami wody.
Hidrat, gr., chem., wodan, połączenie z wodą.
Hidrauliczny, gr., dotyczący hidrauliki, według praw hidrauliki; prasa h-a = przyrząd, służący do wywierania ciśnienia znacznego za pośrednictwem wody (f.): baran h. = maszyna do podnoszenia na pewną wysokość wody płynącej.
Hidraulika, gr., zastosowanie praw o równowadze i ruchu ciał ciekłych do celów praktycznych, hydrodynamika.
Hidrocefal, gr., cierpiący na rozwodnienie mózgu.
Hidrochemja, gr., badanie chemiczne wody.
Hidrodynamika, gr., nauka o ruchu ciał ciekłych, o ich wypływie z naczyń i przepływie przez rury i kanały.
Hidroelektryczna gr., fabryka, fabryka, wytwarzająca elektryczność siła naturalnego spadku wody.
Hidrofitologja, gr., opisanie roślin wodnych.
Hidrofobja, gr., wodowstręt.
Hidrofon, gr., przyrząd, służący do wysłuchiwania szmeru płynących podziemnych zdrojowisk.
Hidrogieologja, gr., nauka, wyjaśniająca tworzenie się ziemi przez wodę.
Hidrognomonja, gr., sztuka wynajdywania źródeł za pomocą różdżki, jakoby czarnoksięskiej.
Hidrognosta, gr., znający ś. na miejscowościach podziemnych wód i wyszukujący źródła.
