Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/551

Ta strona została przepisana.

k. sklepienia = najwyższy kamień sklepienia (fig.); szyk, w którym żórawie wędrują, sznur żórawi; przyrząd w telegrafie, służący do przesyłania sygnałów; ważny punkt w pozycji, zajmowanej przez wojsko; k-em, przys., sznurem, ciągiem, stadem, jak żórawie.

Kluczka, żelazko we drzwiach, za które zapada klamka; uszko ze sznura, pętla; uszko wkręcone do przeciągania sznura; k. a. w lm. kluczki, przen., sidło, kruczek, łapka, fortel; k. a. klucz, żerdź u żórawia studni, na której wisi kubeł, żerdź długa z haczykiem do zrywania owoców.

Kluczkować, Kluczować, Kluczyć, wyprawiać różne skoki i zwroty, aby się wywikłać, wywinąć i zatrzeć swoje ślady.

Klucznik, ten, który ma sobie powierzono klucze, odźwierny, szafarz; urząd w dawnej Polsce.

Kluczyk, zdr. od Klucz; mały klucz; przyrządzik do nakręcania zegarka.

Kluczyki, roślina: gatunek pierwiosnka.

Kluć, wylęgać; k. ś., wydobywać się z jaja, wydobywać się z ziemi, kiełkować; (o zębach) wyrzynać ś.; knuć ś., zanosić ś. na coś.

Kluka, drąg, u góry zakrzywiony z kołkiem a. hakiem do zaczepienia; hak, np do wieszania kotła nad ogniem; gruby nos, zagięty haczykowato; dziób ptaka drapieżnego; klapa na uszy.

Klukać, burczeć, bulgotać.

Klukwa, ukr., wyciśnięty sok z borówek, z Żórawin.

Klusek, Kluska, nm., ciasto krajane, skubane, siekane, nabierane łyżką i gotowane na wodzie lub mleku; ciepłe k-i, człowiek ślamazarny, rozlazły.

Kluskowaty, nm.p. Kluchowaty.

Kluszczanka, nm., woda z mąką i solą, w której gotowały ś. kluski.

Kłaczasty, pokryty kłakami; kudłaty.

Kłaczek, mały kłak (k. waty); zawiesina w roztworze.

Kłaczkowaty, w kształcie kłaczków, układający się w kosmyki.

Kładka, bal, a. deska, rzucone nad wodą a. rowem do przejścia; deska, stopień (u wagonu kolejowego, tramwaju), po której wchodzą do niego.

Kładzina, Kłodzina, bal drewniany, wyrżnięty z całkowitej grubości kłody drzewa, na dwa cale gruby.

Kłak, wyczeski lnu a. konopi, pakuły; włosy skręcone, kudły.

Kłam, kłamstwo; zadawać komu k. = oskarżać go, że kłamie.

Kłamać, mówić nieprawdę, łgać, zmyślać, oszukiwać.

Kłamca, Kłamczuch, ten, co kłamie, łgarz (forma ż. Kłamczyni).

Kłamliwy, Kłamany, nieprawdziwy, fałszywy, zmyślony, udany.

Kłamstwo, nieszczerość, nieprawda, mówienie nieprawdy, obłuda, fałsz.

Kłaniać, w wyrażeniu „kłaniam uniżenie“ = padam do nóg, dziękuję, odchodzę, żegnam.

Kłaniać się, pochylać ś. na znak uszanowania; składać ukłon, okazywać życzliwość a. poważanie przez uchylenie czapki, kapelusza, skinienie głową, pochylenie się przez giest, zrobiony ręką; przen., czcić, wielbić kogo (k. ś. bałwanom); korzyć ś. przed kim, upokarzać ś., czapkować, płaszczyć ś. przed kim.

Kłapacz, gaduła, papla; dzwonek o złym brzmieniu, stary koń źle już chodzący.

Kłapać, dok. Kłapnąć; trzeszczeć, szczękać (zębami); trajkotać, paplać niezrozumiale.

Kłapciasty, ochlapły, obwisły.