Mat, nm., powierzchnia wygładzona, nie polerowana, bez połysku i blasku.
Mat, pers., w szachach: groźba wzięcia (zabicia) króla w następnym posunięciu, od której nie można ś. obronić, rozstrzygająca grę na niekorzyść tego, który dostał mata; dostać m-a = przegrać; dać m-a = wygrać, zniweczyć zamiary.
Mata, wł., plecionka ze słomy, i trzciny, rogoży i t. p. do nakrywania podłóg, okien w inspektach, pakunków i t. d.
Matacki, wykrętny, krętacki, szalbierski, kłamliwy.
Matactwo, krętactwo, wykręty, kłamstwo, szachrajstwo.
Matacz, kłamca, krętacz, szalbierz, oszust.
Mataczyć, plątać, gmatwać, zamieszanie sprawiać; kręcić, okpiwać, kłamać, drwić.
Matador, hiszp., zwycięzki pogromca byków na igrzyskach w Hiszpanji; przen., mąż znakomity; osoba ważna stanowiskiem lub urzędem; wielki pan, potentat; znakomitość w swoim zawodzie; w kartach: najwyższa kozera.
Matamor, hiszp., dosł. zabijacz Maurów; samochwał, grający rolę zucha, junakowaty, pochopny do pojedynków.
Matamora — p. Mazamora.
Matanina, powikłanie, zagmatwanie, zamęt; wybiegi, wykręty, krętactwo, szalbierstwo.
Match, ang., (mecz), zakład o wyższość w jakimkolwiek sporcie lub grze między dwoma współzawodnikami.
Matchiche (Maczicze), brezylijski taniec salonowy, odznaczający ś. żywością ruchów i malowniczością figur.
Matczyć, Matkować, spełniać obowiązki matki względem dziecka, wychowywać, pielęgnować; zastępować komu matkę (starsza kobieta matkuje młodej panience, występującej publicznie, w towarzystwie).
Matczyn, Matczyny, przym. od Matka.
Matczysko, poczciwa, zacna, biedna, godna pożałowania matka.
Matczyzna, Macierzyzna, majątek przypadający po matce; spadek, spuścizna po matce.
Mate, port., herbata paragwajska (yerwa mate) (fig.).
Mateczka, pieszcz. od Matka; zdr. młoda matka.
Matecznik, klateczka, w której więzi ś. matkę pszczół, jajecznik; miejsce w kniei niedostępne, w którym zwierzęta bezpiecznie żyją; przen., miejsce rodzinne, kryjówka, schronienie.
Matematycznie, gr., za pomocą matematyki, w sposób matematyczny; ściśle, dokładnie.
Matematyczny, gr., dotyczący matematyki; ścisły, dokładny, pewny; m-y punkt = rozciągłość nie mająca żadnego wymiaru (ani długości, ani szerokości, ani wysokości); m-a gieografja — p. Gieografja; m-a linja = rozciągłość, mająca tylko długość, bez szerokości i grubości.
Matematyk, gr., badacz, uczony, zajmujący ś. matematyką; student wydziału matematycznego.
Matematyka, gr., nauka o liczbach i wielkościach, o rozmiarach wielkości i przestrzeni, złożona z arytmetyki, algiebry, rachunku wyższego i gieometrji we wszystkich ich działach.
Mateńka, pieszcz. od Matka.
Materac, nm., rodzaj dużej poduszki, wypchanej włosiem, trawą morską a. wyprężonej za pomocą sprężyn, służy do spania, siedzenia; podkład.
Materacyk, nm., zdr. od Materac; woreczek, napchany ziołami,
