ciastek smażonych tłusto z konfiturami albo bez nich w kształcie kulek; opływać jak p. w maśle = obfitować we wszystko; wyglądać jak p. = tłusto, okrągło, rumiano.
Pączkować, wypuszczać pączki.
Pączuszek, zdr. od Pączek.
Pądra, brzuchopełz tyłoskrzelny.
Pąk, pączek kwiatu, kwiat nierozwinięty.
Pąkla, rodzaj skorupiaka wąsonogiego.
Pąkowie, zbiór pączków i pędów drzewa.
Pąkówka, pączek na roślinie; nowy roczny pęd drzewa z pączka końcowego gałązki wybujały.
Pąpawa, roślina z rodziny złożonych, pępawa.
Pąpie — p. Pąkowie.
Pątlik, nm., ozdobna siatka a. kapturek na włosy, naszywany paciorkami, noszony dawniej przez mężczyzn zamiast kołpaka (fig.); mycka; czub na hełmie.
Pątnica, Pątniczka, forma żeń. od Pątnik.
Pątnictwo, pobożna pielgrzymka do miejsca świętego.
Pątniczy, przym. od Pątnik.
Pątnik, pielgrzym, wędrownik, udający ś. do miejsca świętego, zwłaszcza pieszo, uczestnik kompanji, wędrującej do wsławionej cudami miejscowości.
Pchać, dok. Pchnąć; posuwać co z trudem i siłą przed sobą, popychać, odpychać, odsuwać; trącać, potrącać, szturchać, zmuszać siłą do zmiany miejsca; przen., pobudzać, zapalać, podburzać; p. do zemsty, do czynu; napychać, nabijać, napełniać co czym; p. siano w worek, słomę w siennik: p. w siebie = objadać ś., opychać ś.; p. w kogo = zmuszać go do jedzenia nadmiernego; p. w kogo, w co = zaopatrywać nadmiernie, nad potrzebę, zwłaszcza w pieniądze; p. jak w dziurawy worek = bez końca, wciąż, nieprzerwanie; p. biedę, p. taczkę życia = żyć w niedostatku, z dnia na dzień; p. ś. = posuwać ś. naprzód siłą, zmuszając innych do odstąpienia, rozpychać ś., cisnąć ś., robić sobie miejsce w tłoku, przeciskać ś., tłoczyć ś., iść sobie dalej, odchodzić; ubiegać ś., dobijać ś. czego, starać ś. usilnie o miejsce, zajęcie, posadę.
Pchlarz, mający na sobie pełno pcheł.
Pchlica, roślina z rodziny jaskrowatych.
Pchła, owad dwuskrzydły pchłowaty (fig.); p. ziemna = gatunek chrząszczyka.
Pchnąć, dok. od Pchać; posunąć gwałtem, szturchnąć, zmusić do raptownej zmiany miejsca, wepchnąć; zepchnąć, strącić; odepchnąć, odtrącić: p. okręt na morze = wyprawić, skierować; p. kogo = wysłać, wyprawić pośpiesznie; uderzyć czymś kolącym, kolnąć, przeszyć, ukłóć (p. szpadą, nożem); p. ś., posunąć ś. gwałtownie, rozsuwając a. odsuwając innych; posunąć ś. w górę, wspiąć ś.; wyrosnąć szybko, wybujać; uderzyć siebie czymś kolącym, przebić ś., przeszyć ś. (p. ś. sztyletem).
Pchnięcie, potrącenie, szturchnięcie, cios od uderzenia sztyletu, szpady i t. p.
Pchuu!, wykrz., naśladujący dmuchanie; oznacza też pogardliwe lekceważenie.
Pean, gr., u starożytnych Greków uroczysta pieśń na cześć bogów, a zwłaszcza Apollina; pieśń zwycięstwa, dziękczynna a. pochwalna.
