trzenie, ponowne przekonywanie s. o prawdzie czego, o dokładności jakich działań, zwłaszcza za pomocą odmiennej metody działań: s. rachunku, obliczenia, argumentacji i t. p.
Sprawdzian, sposób, za pomocą którego coś ś. sprawdza, probierz, kryterjum.
Sprawdziciel, człowiek, który co sprawdził a. sprawdza.
Sprawiać, dok. Sprawić; powodować, sprowadzać, być przyczyną czego, zrządzać co; wywoływać skutek, skutkować; wykonywać, uskuteczniać, załatwiać co; wyprawiać, odprawiać, odbywać, odrabiać, dokazywać; dopinać czego, osiągać co; wzbudzać, nabawiać, zadawać = s. komu przyjemność, radość, rozkosz, zmartwienie, przykrość; zrządzać, zdarzać: przypadek s-wił; s. wrażenie = wywierać; zdawać sprawę, uwiadamiać, donosić, objaśniać; s. a. sprawować = pełnić, czynić co: s. urząd = urzędować; s. rządy = rządzić; s. mszę = odprawiać; s. handel = uprawiać; skłaniać, kierować, prostować, kierować na właściwą drogę; płatać, oprawiać, oporządzać co do jedzenia, usuwając części niejadalne: s. rybę, zająca; s. człowieka = zabijać go, zgładzać, rąbać, siekać; s. wojsko = ustawiać w szyku bojowym; s. pułk = sztyftować; kupować co sobie a. komu swoim kosztem, z własnych funduszów, kazać sobie coś zrobić, uszyć i t. d., nabywać co za własne pieniądze, fundować co komu a. sobie; urządzać, wyprawiać: s. bankiet, ucztę, wesele; dawać, wyprawiać: s. komu baty, łaźnię, frycówkę, mydło, lanie itp.; s. harce, skoki, śmiechy = wyprawiać; s. ś., załatwiać ś. z czym, kończyć z czym; zachowywać ś., prowadzić ś., postępować, sprawować ś., poczynać sobie; stawać w szyku, w porządku; s. ś. komu, zdawać mu sprawę, liczbę, wyliczać ś., raportować. usprawiedliwiać ś., tłómaczyć ś., opowiadać ś.; s. ś. komu na krzyżu = oczyszczać ś. z zarzutu przez przysięgę na krucyfiksie; kierować ś., powodować ś., rządzić ś.
Sprawić — p. nied. Sprawiać.
Sprawiedlina, roślina z rodziny rozdzieńcowatych, justynka.
Sprawiedliwie, przysł., zgodnie ze sprawiedliwością, prawdziwie.
Sprawiedliwość, poszanowanie cudzych praw, postępowanie zgodne z prawem; zadosyćuczynienie sprawiedliwości, słuszności, satysfakcja prawna, uwzględnienie nakazów prawnych; usprawiedliwienie przed Bogiem, niewinność, świątobliwość; prawość, uczciwość, urząd sprawiedliwości, sąd, prawo, urzędnicy sądowi; po s-i = słusznie; s-i stało ś. zadość: przestępca został ukarany.
Sprawiedliwy, postępujący zgodnie z prawem, przyznający każdemu, co mu ś. należy, według słuszności, podług prawa, na co, zasłużył; słuszny; usprawiedliwiony, uzasadniony, prawdziwy, należyty, uczciwy, rzetelny, porządny, bogobojny, prawy, nieskazitelny, cnotliwy.
Sprawka, drobna sprawa; sztuczka, figiel, psota; psikus.
Sprawne (-ego), rodzaj daniny.
Sprawnictwo, Sprawnikowstwo, urząd, obowiązki Sprawnika.
Sprawnie, przysł., zręcznie, właściwie, dzielnie; należycie, gorliwie, pilnie.
Sprawnik — p. Sprawca; naczelnik powiatu w Rosji; kapitan s.
Sprawność, zręczność, biegłość w wypełnianiu czego; należyte działanie; s. narządów ciała: zdolność wykonywania właściwych czynności.
Sprawny, zręczny do sprawo-
Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/762
Ta strona została przepisana.
