Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/857

lonawo-brudną, niekiedy składa ś. z mnóstwa pęcherzy, szarawaka, waka szara, szarogłaz.

 Szarowaty, wpadający w szarą barwę, szarawy.

 Szaro-zielonawy, mający barwę szarą, wpadającą w zieloną.

 Szaro-zielony, mający kolor szary z zielonym.

 Szarówka, szara godzina; tarcica do pokrycia dachu.

 Szarpacki, właściwy szarpaczowi, siepacki, zbójecki, rozbójniczy, hajdamacki.

 Szarpacz, człowiek, który szarpie kogo a. co, siepacz, rozbójnik; ceklarz, oprawca, kat; człowiek, szarpiący sławę innych, oszczerca, obmówca; narzędzie do szarpania, rozrywania, rozdrabniania.

 Szarpać, dok. Szarpnąć; rozdzierać na sztuki, na kawałki, rozrywać, rozszarpywać, ćwiartować; targać, rwać; wyrywać, zrywać, urywać, zdzierać; s. kogo, targać, szamotać, ciągnąć w różne strony gwałtownie; ogołacać, rabować, kraść, okradać; nadużywać, wyzyskiwać; (o broni palnej) uderzać kolbą podczas wystrzału; przen., dręczyć, nękać, męczyć, trapić, gryźć; szkalować, zbezczeszczać: s. cudzą sławę; s-ie mię = mam bóle rozdzierające, rwie mię; s. ś., wydzierać ś., szamotać ś., robić ruchy gwałtowne dla wydarcia ś. z czyich rąk; porywać ś., rzucać ś., miotać ś. na kogo, chcieć go uderzyć; targać ś. na kogo a. na co; ośmielać ś. coś zrobić, być tak zuchwałym, by przedsięwziąć co; zabierać ś. niecierpliwie do czego, chcieć co zaraz zrobić, rwać ś. do czego; (o koniu) chcieć zaraz ruszyć z miejsca; szamotać ś. z kim, walczyć z kim, mocować ś. z kim; s. ś. o co, bić ś. o co, chcieć sobie co nawzajem wydrzeć.

 Szarpak, nóż a. miecz do roszarpywania; ramię, łączące dwie brony; nędzna szkapa, wywłoka; człowiek czupurny, stawiający ś.

 Szarpanina, szarpanie ś., mocowanie ś.; szarpanie, rozszarpywanie; zbiory, nagromadzone szarpaniem, wydzieraniem; rzucanie ś; życie gorączkowe, nerwowe.

 Szarpie, fr., skubanka ze starego płótna, zwykle napojonego substancjami dezynfekcyjnemi, używana dawniej do opatrywania ran.

 Szarpki, gwałtowny, porywczy, rączy,, chyży.

 Szarpko, przysł., silnie, gwałtownie.

 Szarpnąć — p. nied. Szarpać.

 Szarpny, szarpiący, szybko porywający, drapieżny.

 Szarsza, nm., tkanina wełniana, przetykana jedwabiem.

 Szarszyn, Szarszun, gatunek i szabli, pałasza, szpady, kord.

 Szartreza, fr., likier, wyrabiany przez Kartuzów w Nancy.

 Szarucha, szara maść, merkurjalna.

 Szaruga, słota, błoto, pluta, pluskota, flaga, zadymka, zawierucha, i zamieć.

 Szarwark, nm., obowiązek utrzymywania dróg w porządku, wkładany na gminy, rodzaj podatku.

 Szarwarkowy, dotyczący szarwarku.

 Szary, mający barwę powstałą z połączenia białego z czarnym, i popielaty, ciemno siwy; przen., zwykły, banalny, nędzny, marny, pospolity: s-e życie, s-a dola = bez nadzwyczajności, wśród trosk o byt; szpetny, wstrętny, przebrzydły: s-a pycha; siostra s-a = szarytka, siostra miłosierdzia; s-a szlachta = zaściankowa, zagonowa; s-y sos = z miodem, migdałami i rodzynkami; koniec s. u stołu =