Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/91

Ta strona została przepisana.

wać = stosować ś. do czyjejś woli; na czyim wózku siedzisz, tego i p-ę śpiewaj = trzeba dogadzać temu, od kogo zależymy, na czyjej łasce żyjemy; i ja mogę o tym p-ę zaśpiewać = i ja wiem o tym, i ja tego doświadczyłem, i ja mam tu coś do powiedzenia.

Piotrowin, nazwisko mieszczanina krakowskiego, podług podania, wskrzeszonego przez św. Stanisława dla zaświadczenia w sprawie sądowej przed królem Bolesławem Śmiałym; wygląda jak P. = mizernie, blado, jak gdyby z grobu powstał; wskrzeszać P-a = wznawiać dawne rzeczy, to, co już przeminęło i zostało zapomniane.

Piotrusia, żart., śmierć.

Piórko, zdr. od Pióro; p. do zębów = wykałaczka; kiełek, rostek ziarna, który tylko co ś. dobył z ziemi po zasianiu, lub który powstał skutkiem słodowania, to jest namoczenia i ogrzewania ziarn w słodowni; dolna rozszerzona część wiosła, zanurzająca ś. w wodzie; porósł w p-a = opierzył ś., porosły na nim piórka; przen., zbogacił ś., zdumniał, zhardział, spyszniał; lekki, jak p. = bardzo lekki.

Piórkoróg, owad dwuskrzydły długorogi.

Piórkowy, do piórka ś. odnoszący, wyrysowany piórkiem.

Piórnik, pudełko podłużne z drzewa a. blachy do przechowywania pióra i ołówków (fig.); piórko, w które osadzają ś. pędzelki; roślina z gromady paprotników, z rzędu paproci.

Pióropusz, kita z piór do noszenia na czapce, kapeluszu, szyszaku, hełmie, kasku (fig.).

Pióropusznik, roślina z gromady paprotników, z rzędu paproci.

Pióro, pokrywa ciała ptaków, wyrastająca z jego naskórka w kształcie pręcika z bocznemi promieniami; pióro składa ś. z dutki (części dętej u osady), stosiny (przedłużenia dutki, pełnego) i chorągiewki (kosmyki po bokach stosiny); p. ptaka, zaostrzone na końcu, jako narzędzie do pisania (p. gęsie); p. hamburskie = gęsie, hartowane w ogniu; temperować p-a = przycinać je tak, aby można niemi pisać; obsadka wraz ze stalówką, przygotowana do pisania, a. sama stalówka; charakter pisma, ręka: to jego p-a pisanie; urząd, zajęcie pisarza w dawnej Polsce: p. pisarza wielkiego, polnego, grodzkiego itp.; zajęcie pisarza, literata, dziennikarza; praca piśmiennicza, tworzenie utworów literackich: bawić ś., zajmować ś. p-em = pisać utwory literackie, żyć z p-a, zarabiać p-em = być literatem z fachu a. przepisując co; to wyszło z pod jego p-a = on jest autorem tego; ten autor ma żywe, jędrne, barwne p. = styl; wojować p-em = prowadzić polemikę w czasopismach i książkach; walka na p-a = polemika piśmiennicza; złożyć, złamać p. = przestać pisać, tworzyć; trzymać p. = być sekretarzem, pisać protokół jakiegoś posiedzenia, narady i t. p.; cienka deszczułka na skrzydle u wiatraka; część składowa pługa, część klucza, obracająca ś. w zamku; bródka, ząb; jazda w p. = jeden koń w hołoblach, drugi przed nim; plama odmiennej maści na sierści końskiej; łopatkowate rozszerzenie dolnej części wiosła.

Pipa, hiszp., beczułka podłużna, używana w Hiszpanji do wina, araku i oliwy = 4, 55 litrom.

Piperazyna, łć., środek lekar-