Zootropizm, gr., właściwość ogółu zwierząt zwracania ś. ku światłu.
Zopaczny, opaczny.
Zopaczyć, przewrócić na opak.
Zorać, poorać, zaorać; pobróździć, pomarszczyć.
Zoreńka, zdr. i pieszcz. od Zorza.
Zorganizować, uorganizować, urządzić, uporządkować.
Zorleć, stać ś. orłem.
Zoroaster, gr. — p. Zarathustra; założyciel religji starożytnych Irańczyków (Persów), według którego rządzą światem dwa duchy, dobry i zły, ciągle walczące z sobą — p. Ormuzd.
Zorza, chwila przejścia od nocy do dnia, chwila przed ukazaniem ś. słońca; różnobarwne światło na niebie od słońca, świecącego jeszcze z pod widnokręgu; świt, przedświt, brzask, zaranie, zaranek; wogóle światło, jasność; z. biegunowa = wspaniałe zjawisko świetlne różnobarwne, o różnych ruchach i kształtach, pojawiające ś. w okolicach podbiegunowych (fig.); z. zwierzyńcowa — p. Zodjakalne światło; pieszcz., moja ty z-o! = moje słonko!, moje życie!, moje serce!
Zorzak, skorupiak krytodychawkowy, krótkoogoniasty, wiosłonogi.
Zorzan, lis, wychodzący zwykle o świcie.
Zorze p. Zorza.
Zorzynek, rzeżuchowiec, motyl dzienny o pięknych barwach z podrzędu dniowców, z rodziny bielinków (fig.).
Zorzystość, kolor czerwony, jak zorza.
Zorzysty, świecący czerwonoogniście, jak zorza.
Zosobna, przysł., osobno, poosobnie, oddzielnie, poszczególnie, nie razem.
Zostać – p. nied. Zostawać.
Zostawać, dok. Zostać; przebywać przez czas dłuższy w pewnym miejscu, nie ruszać ś. z miejsca; bawić gdzie, być w jakim miejscu, pozostawać, znajdować ś.; zatrzymywać ś., zabawiać gdzie; z. u kogo w służbie, w obowiązku = służyć, pełnić obowiązek; nie przestawać być: z. w dobrym zdrowiu, w dobrym stanie interesów; z-aję pańskim uniżonym sługą i t. p.; z-ań z Bogiem!, z-ań zdrów! = formuły pożegnania; z. przy czym, obstawać, trwać przy czym, trzymać ś. czego wytrwale, nie odstępować od czego, twierdzić wciąż to samo, utrzymywać wciąż jedno; z. przy czym, utrzymywać ś. przy czym, nie tracić czego, nie ustępować skąd: z. przy życiu = nie umierać; z. przy majątku = nie tracić go; z. pozad, przyzostawać z tyłu, zatrzymywać ś. z tyłu, nie móc za kim a. za czym nadążyć; z. po kim, być spuścizną po nim, pozostawać w spadku; z. na placu = ginąć, padać, umierać; pozostawać, jako reszta, zbywać, resztować: zostało mu jeszcze sto złotych; z obiadu nic nie zostało; pozostawać do zrobienia: nic mu nie zostało, jak powiesić ś.; z. na koszu, na lodzie = być wystrychniętym na dudka, wszystko stracić, doznać zawodu; z. w słowie, na słowie = nie dotrzymywać słowa; z. czym, stawać ś., zaczynać być, pozostawać, być mianowanym, obranym na kogo: z. księdzem, hetmanem, królem, posłem; w stanie biernym czasowników używa ś. zamiast czasownika posiłkowego: być, np.: z. pochwalo-
