który odtąd wziął ich nazwisko, miały być przewiezione z Rzymu do Francyi roku 828 i złożone w opactwie ś. Medarda, w Soissons. Miejscowy zakonnik Odillon, napisał historyję tego przeniesienia, w początkach X wieku. Hugonoci spalili te relikwije, podczas wojen w XVI wieku. Kościół obchodzi pamiątkę tych świętych dnia 30 Lipca.
Abd-ul-Hamid, brat i następca sułtana Mustafy III, a ojciec Mahmuda II, reformatora Turcyi, ur. 1725 r., wstąpił na tron 1774 roku. W chwili objęcia przez niego rządów, państwo ottomańskie skołatane było wewnętrznemi rozterkami; przemożni namiestnicy Syryi, Egiptu i Georgii zaledwie cień zwierzchniej władzy zostawili sułtanowi, a hrabia Rumianców, na czele wojska rossyjskiego, posunął się aż nad Dunaj. Abd-ul-Hamid zmuszony był podpisać pokój w Kuczuk-Kajnar-dżi (21 Lipca 1774 r.), którym Rossyja, oprócz wielkiej i małej Kabardyi i kilku punktów warownych, zyskała prawo żeglugi na morzu Czarnem, oraz protektorat nad Mołdawiją i Wołoszczyzną. Abd-ul-Hamid przekonawszy się o przewadze taktyki europejskiej, ściągnął do Konstantynopola oficerów francuzkich, żeby przy ich pomocy twierdze pograniczne postawić w stanie obronnym. Nowa wojna przeciw Rossyi, sprzymierzonej z Austryją, rozpoczęła się nieszczęśliwie dla Turcyi zniszczeniem floty jej pod Kilburn i zdobyciem Oczakowa przez księcia Potemkina (17 Grudnia 1788). Pośród przygotowań do dalszej walki, Abd-ul-Hamid, dawno już cierpiący fizycznie i moralnie, zakończył życie 1789 r.
Abd-ul-Hamid-Bej, nieustraszony podróżnik francuzki, nazwiskiem du Couret, ur. r. 1812, udał się r. 1834 do Egiptu, gdzie postępując biegiem Nilu, dosięgnął Abissynii i brzegiem zachodnim morza Czerwonego powrócił do Egiptu. Przyjąwszy wiarę mahometańską, puścił się w pielgrzymkę do Mekki i przebył większą część Arabii. Roku 1846 zwiedził Persyję, gdzie podejrzany o zabiegi polityczne, osadzonym został w więzieniu, z którego uwolnić się zdołał tylko przekupieniem swych stróżów. Wśród licznych niebezpieczeństw, powrócił r. 1847 do Francyi, zkąd wkrótce udał się w nową podróż przez Algieryję do Tombuktu. Zajmujący opis przygód jego i odkryć przygotowany jest do druku.
Abd-ul-Latif (ob. Abd-Allatif).
Abd-ul-Mumen, (ob. Abd-el-Mumen).
Abd-ul-Medżid, panujący sułtan turecki, ur. 6 Maja 1822 r., syn Mahmuda II, objął rządy po ojcu 1 Lipca 1839 r. Właśnie wtedy bitwa pod Nezib (24 Czerw. 1839 roku) otworzyła Ibrahimowi-Paszy drogę do Konstantynopola, gdzie silne stronnictwo pragnęło mieć sułtanem starego Mehmeda-Ali. Interwencyja tylko mocarstw europejskich uratować mogło państwo Osmanów. Zawarto więc, bez udziału Francyi, znany traktat lipcowy, który Mehmeda-Ali zmusił do poddania się. Stosunek jego lenny do Porty określony został nowym traktatem mocarstw pierwszego rzędu (13 Lipca 1841 r.), który dodatkowo podpisała i Francyja (ob. Egipt). Reszyd-Pasza, (ob.) mąż pełen światła, który we Francyi wyższe odebrał uksztułcenie, zdołał utrzymać młodego sułtana na drodze reform, rozpoczętych już przez Solimana III i Mahmuda II (ob.). Abd-ul-Medżid pragnął rzeczywiście dobra licznych swych poddanych w Europie, Azyi i Afryce, bez różnicy wyznania. Słynny hatyszerif Gulhany (3 Listopada 1839), a później równo-uprawnienie wszystkich wyznań czyli tanzymat (12 Maja 1850 r.), rozpoczęły szereg ważnych i zbawiennych przeistoczeń (ob. Turcyja), tem trudniejszych do przeprowadzenia, że zawikłania polityczne ciągle stawały im na przeszkodzie. Kwestyja serbska w latach 1842 i 1843; powstanie w Albanii r. 1845; wojna w Kurdystanie r. 1848; zawichrzenia w Syryi, Bośnii i Czarnogórzu (1847 i 1852); zatargi turecko-greckie i powstanie wołoskie (1848—49); sprawa wychodźców węgier-
