wzburzeniu zmysłów i chuciom cielesnym; służy także za pokutę na zgładzenie grzechów popełnionych. L. R.
Absurdum, z łacińskiego ab (od) i surdus (głuchy), właściwie znaczy to, co pochodzi od głuchego, który skutkiem niedosłyszenia rozmowy częstokroć objawia zdanie, lub daje odpowiedź, nie należącą wcale do rzeczy.
Absydy albo Apsydy, tak nazywają się końce osi wielkiej orbity (drogi) jakowej planety. Linija apsyd jest liniją, łączącą afelijum z peryhelijum, albo apogeum z perygeum; (ob. afelium).
Absynt, (ob. Piołun).
Absyntin, pierwiastek gorzki z piołunu otrzymany przez Liebig’a, przedstawia massę bezkolorową, w części krystaliczną nader gorzką, łatwo rozpuszczalną w alkoholu, eterze i alkalijach. Kwas siarczany farbuje go najprzód na kolor ciemno-żółty a następnie purpurowy.
Abszach, używany przy grze w szachy oznaczał: gdy królowe zagrożoną, cofnieniem, zakryciem, lub daniem szacha królowi przeciwnika uchronić można. Wyraz ten najpierw przez Kochanowskiego użyty.
Abszlang albo Łopot, herb rodziny litewskiej Łopotów Bykowskich. — Mają być jelce od szabli płaskie, na krzyż złożone, w polu czerwoném; nad hełmem trzy pióra strusie. Rękopis Kojafowicza pod rokiem 1562 pierwszą o nim czyni wzmiankę.
Abszyt, z niemieckiego Abschied czyli uwolnienie, znaczy odprawę ze służby wojskowej. — Na Szlązku abszytem nazywał się także wyrok sądowy.
Abu, wyraz arabski, oznaczający to samo co Aben, ojciec. Mnóstwo imion wschodnich zaczyna się od tego wyrazu, niekiedy także skracanego na Bu, np. Abulfaradzi, ojciec radości, Bu-Maza, ojciec kozy i t. d. Podobne imiona właściwie są tylko przezwiskami; pospolity zaś jest zwyczaj dodawania do własnej nazwy wyraz Abu, obok imienia nowo-narodzonego dziecięcia, a częstokroć tak utworzone nazwisko zostaje wyłącznie używaném.
Abu-Abdallach-ibn-el-Kabit, (ob. Boabdd).
Abubekr, dosłownie ojciec dziewicy, ponieważ córka jego Aisza była jedyną z żon Mahometa, którą tenże pojął dziewicą, Abubekr jako wojownik wielkiego wpływu w pokoleniu Koraiszytów, został po śmierci proroka (632) następcą jego, czyli pierwszym kalifa. Szczęśliwy w walce przeciw powstańczym Arabom, Babilonii i Syryi, um. r. 635 i został pochowany w Medynie, obok swej córki i proroka.
Abu-bekr-ibn-Omar, głowa dynastyi Almorawidów (ob.), um. 1070 r.
Abubekr-Mohammed, syn Raika, pierwszy Emir-el-Omar; um. 937 r.
Abubekr-Mohammed-Ikszyd, protoplasta egipskiej dynastyi Ikszyditów (ob.); zaczął samowładnie rządzić od r. 935; um. 946 r.
Abu-Hanifah ibn-Thaber, mający także przydomek Numan (uczony), głowa pierwszej prawowiernej sekty mahometańskiej (ob. Hanefici), urodził się w Iraku 699 po Chryst. Był najprzód uczniem prawa, lecz potem, odmówiwszy przyjęcia godności kadego, czyli sędziego, wyłącznie poświęcał się rzeczom duchownym. Pierwszy on przyjął tradycyją (sunnah) przekazaną przez Mahometa uczniom, a przepisy przezeń podane, do dziś dnia zachowują się w publiczném nabożeństwie Turków i Tatarów. Łagodny, umiarkowany, rozsądny i nader przykładnego życia. Abu-Hanifah był żarliwym zwolennikiem i obrońcą praw rodziny Alego i Mahometa przeciwko roszczeniom Abbassydów. Prześladowany też przez Abd-Allah-Ibn-al-Manzora, drugiego kalifę z tej dynastyi, najprzód za to, iż nie chciał przystać na bezwzględny fatalizm i że się opierał zemście kalify na mieszkańcach Mossulu, został uwięziony w Bagdadzie, a następnie r. 767 otruty. Główniejsze
