w swojej historyi astronomii wieków średnich utrzymywał, że arabowie bez zmiany przyjmowali przypuszczenia Ptolemeusza, i że nie czuli nawet potrzeby jakiejkolwiek zmiany w jego teoryjach. Ostatni przecież rozdział almagesta Abul-Wefy zbija to zdanie, i L. A. Sedillot, przetłómaczywszy ten rozdział, okazał, że Arabowie do odkryć szkoły alexandryjskiej, dodali odkrycie trzeciej nierówności księżycowej, zwanej waryjacyją, której oznaczenie przypisywano astronomii tegoczesnej.
Abu-Mana, miasteczko w wyższym Egipcie, głośne w historyi francuzkiej z powodu zwycięztwa, jakie tam odniósł w r. 1799 generała Friand, nad połączonemi siłami Mameluków i Arabów z Yambo.
Abu-Maszar, więcej znany pod imieniem Albumazar, ur. w Balk, podług jednych w końcu VIII wieku, a podług innych 805 r. ery chr. Oddany marzeniom astrologicznym, napisał przeszło czterdzieści dzieł, z pomiędzy których wymienimy: Medkhal czyli wstęp do astronomii, wydrukowany 1489 r.; Ekteran-al-Kudkb, o połączeniu planet, i traktat o Olouf, albo tysiące lat, w którym mówi o trwaniu i końcu świata; według niego świat stworzony został w epoce, w której siedm planet znajdowały się w połączeniu w pierwszym stopniu barana, w czém się zgadza z Grekami, i że zaginie kiedy one się znajdą w połączeniu w ostatnim stopniu ryb; w témże dziele oznacza także główniejsze epoki i przepowiada koniec państw i religij. Ułożył także tablice astronomiczne według metody Persów liczenia lat, zwracając uwagę, że owe lata nie są te same co ksiąg żydowskich. W Augsburgu wydrukowano 1488 jego Tractatus Florum Astrologiae, a 1459 ośm traktatów astrologicznych, umarł 885 r. w Wasit.
Abuna, co znaczy „ojciec,“ jest to nazwisko metropolity chrześcijan abissyńskich, którego mianuje patryjarcha Koptów, mieszkający w Kairze, (ob. Abissyński Kościół).
Abundantia, t. j. obfitość, dostatek, bóstwo u Rzymian w postaci kobiety sypiącej z rogu pieniądze, zachowane tylko na numizmatach; ołtarzy ani świątyń mu nie stawiano. Różną od tej bogini jest Domina abundia (w staro-francuzkiej poezyi Dame Habonde) spotykana w pismach wieków średnich jako pozostałość pogaństwa celtyckiego czy germańskiego. Uważano ją za istotę dobrą i przyjacielską, urodzaj i dostatek ludziom przynoszącą; nocną porą spożywała cząstki jadła i napoju, jakie dla niej i dla duchów jej pokrewnych ludzie zwykli składać.
Abu-Obeida, znamienity dziejopis i grammatyk arabski, rodem z Bassory, um. tamże r. 1324, mając 99 lat wieku. Sam kalif Harun-al-Raszyd uczył się pod nim grammatyki.
Abusus, wyraz łaciński, znaczy w prawie rzymskiém: używanie, zniszczenie, strawienie, to co się przez używanie niszczy. Usus enim, non abusus legatus est. „Używanie bowiem, nie zaś zużywanie albo zniszczenie, odkazane jest testamentem.“ Znaczy także: „nadużycie,“ złe, lub niesprawiedliwe użycie jakiej rzeczy; nieład zaprowadzony w wykonywaniu praw lub wbrew przeciwne tymże działanie, przy pozorném ich zachowywaniu; nadużycie władzy urzędnika przeciw osobom prywatnym, lub przeciw rzeczy publicznej.
Abuszer vel Abusz, port na północnym brzegu zatoki perskiej, w prowincyi Farsistan, w starożytności nazywał się Messambryją. Jakkolwiek trzęsienie ziemi, samum, szarańcza i brak wody ciążą nad całą tą okolicą, Abuszer liczy jednakże do 15,000 mieszkańców. W roku 1837 Anglicy obsadzili w pobliżu leżącą wyspę Karak, w zamiarze wylądowania w Abuszer, gdyby poruszenia Persyi przeciw Heratowi wymagały interwencyi. Położenie tego miasta tak jest szczęśliwem, iż, jeżeli Eufrat stanie się drogą kommunikacyjną do Indyi Wschodnich,
