Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T2.djvu/50

Ta strona została przepisana.

nie i dekatyzowanie. W życiu potocznem pod apreturą częstokroć rozumieją tylko krochmalenie, to jest powlekanie powierzchni gummą, krochmalem, cukrem lub żółcią wołową rozpuszczonemi w wodzie, i gładzenie tkanin czyli prasowanie. Przemysł do wszystkich robót do apretury należących, podał staranne machiny i narzędzia. Zapomocą dobrego apretowania ukrywają niektóre wady towarów a gorszym ich gatunkom nadają pozór lepszych. Dobrą apreturą odznaczają się szczególniej towary angielskie i tém się tłómaczy powszechne ich poszukiwanie. Bardzo często pozór nadany tkaninie zapomocą apretury, prędko znika w użyciu; niezawodną przecież jest rzeczą, że dokładnie wykonana apretura nie mało przyczynia się do trwałości tkaniny.

A priori, ob. Analiza filozoficzna.

Aprobacyja, aprobata z łacińskiego, potwierdzenie, uznanie za dobre, pozwolenie, ztąd aprobować znaczy uważać za dobre, potwierdzić, umocować: np. aprobować książkę szkolną: aprobowany: uznany, potwierdzony np. lekarz aprobowany, to jest przez zarząd medyczny za umiejącego rzecz swoję uznany, przyjęty i otrzymujący wolna praktykę.

Aprobata. Konsystorze biskupów, dwojakiego rzędu znają aprobaty: aprobata kapłana do słuchania spowiedzi, czyli upoważnienie go od biskupa do pełnienia tej religijnej posługi. Powtóre, aprobata jakiego dzieła religijnej treści czyli wyrażenie uznania że to dzieło dobre jest i użyteczne. Warunki do otrzymania tak jednej jak i drugiej aprobaty, prawami kościelnemi są oznaczone. X. V. S.

Appropryjacyjna klauzula, tak nazywał się projekt do prawa, wniesiony przed parlament angielski, przez ministrów wigowskich, mający na celu przyznanie rządowi władzy zużytkowania na inne cele dobra powszechnego, zbytecznych dochodów anglikańskiego kościoła w Irlandyi; gdy bowiem Anglicy cały majątek kościelny katolickiej Irlandyi poprzednio już skonfiskowali, i oddali kościołowi biskupiemu, chciano w ten sposób przyjść w pomoc kościołowi katolickiemu i szkołom ludowym. Prawo to, mające za sobą największą sprawiedliwość, po dwukrotnem przyjęciu przez izbę niższą, nie przeszło atoli przez dom lordów, tak iż od 1838 r. zupełnie już nawet przez wigów zostało zaniechaném.

Aprosze, po francuzku: approches, część robót ziemnych przez oblegającego przedsiębranych, dla zasłoniętego podstąpienia pod twierdzę. Ziemne te roboty zowią się w ogóle przekopami. Wszelako przekopy z różnych składają się części, które stopniowo powstają i różne mają przeznaczenie. Oblegający zaczyna zwykle roboty oblężnicze od pierwszego przekopu równoległego, czyli pierwszej równoległej, która mieści w sobie działobitnie, place broni i służy zaś za osłoniątą przed ogniem nieprzyjacielskim kommunikacyję, pomiędzy bateryjami i placami broni. Zeby ułatwić zbliżenie się do twierdzy i zapewnić sobie trwałą, i przed ogniem nieprzyjacielskim zakrytą kommunikacyję, pomiędzy pierwszym a drugim równoległym przekopem, robi oblegający, z pierwszej równoległej wychodząc, przekopy skierowane ku narożnikom bastyjonów lub rawelinów twierdzy. Ta to część przekopów, służąca do zakrytego podstępowania pod oblężoną twierdzę i do zasłoniętej kommunikacyi pomiędzy pierwszym a drugim, lub drugim a trzecim przekopem równoległym, zwie się aproszami. Zwykłe aprosze są przekopem mniej więcej trzy stopy głębokim, sześć do ośmiu stóp szerokości mającym i opatrzonym od strony nieprzyjacielskiego ognia, przedpiersiem cztery stóp nad poziom wzniesionem, tak iżby żołnierz w przekopie zupełnie był zakryty przed okiem nieprzyjaciela. Przedpiersie to buduje się z wyrzuconej ziemi, z koszów saperskich, faszyn i worków ziemnych. Na gruncie skalistym, gdzie się wkopywać niepodobna, wznosi się ściany i przedpiersia