należącej do kapituły gnieźnieńskiej, po wielu tygodniach ciężkiej febry, zakończył dzień swój ostatni. Probostwem jego ksiądz Jan arcybiskup opatrzył Przejdla, plebana ze Żnina, swojego krewnego, wykazując tem większą miłość cielesności, aniżeli sąd zdrowego rozsądku, gdyż pominął niebacznie wszystkich prałatów i kanoników, z których niejeden, służąc kościołowi i poprzedniemu arcybiskupowi, dzielnie i statecznie ich bronił. Toż samo probostwo, jako pozostawione kollacyi Stolicy apostolskiej, papież Grzegorz dnia 26-go stycznia roku następnego nadał Mikołajowi Strosbergowi, kantorowi poznańskiemu, natenczas kolektorowi Stolicy apostolskiej w królestwie polskiem[1].
Roku pańskiego 1375-go, w dzień 10-y miesiąca lutego, czcigodny ojciec ksiądz Jan, kościoła gnieźnieńskiego arcybiskup, odprawił przy tymże kościele generalną kapitułę. Na
- ↑ Bulla papieska, polecająca Mikołaja Strosberga na probostwo gnieźnieńskie 5 lutego 1375 (K. d. Wp. III, 1715). O Strosbergu patrz dalej rozdz. 37, 54, 57.
szczone, nieważne i nieistniejące ogłaszamy, chcąc, aby nie miały żadnej mocy, niniejszy zaś przywilej jedynie aby na wieczne trwał czasy. Na oczywiste wszystkiego powyższego świadectwo i moc wieczną, niniejsze pismo nasze umocowaniem przywieszonej naszej pieczęci stwierdzić rozkazaliśmy. Działo się i dan w Koszycach dnia 17 miesiąca września roku pańskiego 1374-go, panowania naszego roku trzydziestego trzeciego.“ (Vol. leg. I, 55. — Jus pol. 184. — Maciejowski: „Hist. prawodaw. słow.“ VI, 392. — K. d. Wp. III, 1709. - Po polsku: Sarnicki „Statuta“ wyd. 1594 r. str. 881. — Herburt 578. — Januszowski „Przywileje koronne“ 3).
Przytoczony przywilej jest pierwszym u nas aktem umowy pomiędzy królem a całym narodem, pierwszem ogólnem ograniczeniem władzy królewskiej i zarazem pierwszem ogólnem określeniem praw poddanych. Od tego przywileju rozpoczyna się rozwój konstytucyonalizmu polskiego. Ztąd wielka jego doniosłość.
