95. „Patrz na źródliska, z których Nil się rodzi,
O czém dawniejsi ludzie nie wiedzieli;
Jak skrapia ziemie, krokodyle płodzi
Śród Abisynów, Chrystusa czcicieli:
Nowość! — miast lud ten murem nie obwodzi,
Lecz dzielnie broni od nieprzyjacieli:
Patrz, tu Meroe[1] ze sławą wiekową,
Które krajowcy dzisiaj Nobą zową.
96. „W dalekim kraju tym syn twój kochany
W walce z Turkami laur i śmierć otrzyma;
Syn twój waleczny, don Krysztofem[2] zwany;
Lecz przed nieszczęściem — och! ucieczki niéma.
I na Melindę, gdzie król Luzytany
Gościnnie przyjął, rzuć także oczyma:
Na Raptus[3] wielką rzekę przez mieszkańce
Przezwaną Oby, co zrasza Quilmance.
97. „Cypel, Korzennym zwany w dawnéj porze,
Dzisiaj mieszkance Guardafuj przerwali;
Odeń Czerwone zaczyna się morze,
Biorące nazwę od mnogich korali.
Niby granica ciśnięta w przestworze
Azję z Afryką dzieli ten nurt fali,
Z miast zaś przedniejszych ma brzeg afrykański —
Sanquem, Ariquo i gród Masuański.
98. „Na krańcu Suez — gród to Arsynoi[4].
Lub bohaterów — wedle podań treści;
A dzisiaj w jego przestronnéj ostoi
Potężna flota egipska się mieści.
Spójrz na te wody, gdzie szlak rzeszy swojéj
Otworzył Mojżesz, jak biblja nam wieści.
Stąd to już Azji przestwory się ścielą,
Z wielkiemi ziemie, z państw bogatych wielą.
99. „Patrz, szczyt Synai — świętéj Katarzyny
Grobem chlubiący się: — Tor, Jedda grody: —
Nigdy nie zrasza téj skwarnéj krainy
Zdrój kryształowy, źródło słodkiéj wody:
Patrz, gdzie się wrota zwierają cieśniny
W państwie Adenu suchém od przyrody,
Przypatrz się spiekłym Arzyry wyżynom,
Co nigdy deszczów nie niosą dolinom.
- ↑ Meroe, stolica starożytnego kapłańskiego państwa etyopskiego.
- ↑ Podczas kiedy syn Gamy Stefan był wice-królem Indyj, brat jego Krzysztof, który mu towarzyszył, odznaczył się wielokrotnie, jako dzielny wojownik. W roku 1541-m kr. Etyopii Klaudyusz prosił Portugalczyków o pomoc przeciw królowi państwa Adel; uznano te stosunki za korzystne i Krzysztof został wysłany z posiłkami składającemi się z 400-stu ludzi. Zrazu wiodło mu się bardzo pomyślnie: wygrał dwie ważne bitwy i samego króla Adelu obiegł w oszańcowanym obozie, lecz Turcy przyprowadzili na odsiecz przeważne siły. Krzysztof po zaciętéj kilkodniowéj walce został pobity i ranny dostał się do niewoli. Król Adelu kazał go chłostać publicznie i nakoniec własną ręką ściął mu głowę. Klaudyusz z wojskiem nadbiegł zapóźno, lecz z pomocą reszty Portugalczyków zemścił się: król Adelu pokonany i zabity został.
- ↑ Raptus — dziś Doara,
- ↑ Gród Arsynoi — patrz Pieśń IX ok. 2 — uwaga 1.
