kapelan nadworny), a według owczesnego zwyczaju, praktykowanego na dworze monarchów frankońskich od Karola Martela, był jednocześnie opatem w Centulae, czyli St. Riquier, w Pikardji, pobierając tylko dochody tego opactwa. R. 790 jednak usunął się całkowicie od dworu, osiadł w swym klasztorze i, przy hojnej pomocy Karola W., odbudował na nowo klasztor i kościół, ozdobił marmurami z Włoch sprowadzonemi, pomnożył bibljotekę klasztorną 200 księgami i świątobliwie † 814 r. d. 18 Lutego, w którym to dniu obchodzi się jego pamiątka. O życiu jego i pismach, ob. Bähr, Gesch. der röm. Liter. im Karoling. Zeitalt, str. 87. Wattenbach, Deutschl. Geschichtsquel. s. 117. Potthast, Bibl. histor. Bollandist. Acta SS. 18 Februar. X. W. K.
Angilramn, pierwszy kapelan na dworze Karola W., bp. w Metz (Metensis, v. Mediomatricae urbis) od r. 769—791., na którego prośbę pisał Paweł Djakon (ob.) Historję biskupów meteńskich, a djakon Donatus, Żywot Św. Trudona († ok. r. 698). Przypisują mu Capitulare (ob.), tak w rękopismach jako i w drukach łączone razem z Dekretaljami Pseudo-Izydora. Tytuł ich po większej części bywa następująpy: Ex Graecis et Latinis Canonibus et sinodis Romanis atque decretis praesulum ac principum Romanor. haec capitula sparsim collecta sunt et Angilramno (w innych rękopismach: Gilranno, Ingilramo, Ingilramno, Ingilranno, Engilramno, Engilkanno) Mediomatricae urbis episcopo Romae a beato Papa Adriano tradita sub die XIII Kal. Octobris indictione IX (v. VIII), quando pro sui negotii causa agebatur. W innych zaś rękop. tytuł mówi przeciwnie: że nie Papież Adrjan dał ten kapitularz Angilramnowi, lecz Ang. ofiarował Adrjanowi. Ale i tytuł i powiększej części capitula tego zbioru są zmyślone. Według tytułu bowiem, miał go dać Adrjan I d. 9 Wrześ. 785 r. Angilramnowi, gdy ten był w Rzymie, aby bronić swojej sprawy. Fakt to zbyt ważny, żeby o nim przemilczeli współcześni. Tymczasem nietylko o daniu kapitularza, lecz ani o podróży Ang. współcześni historycy nie wspominają. Jeden tylko Hinkmar reimski († ok. 882) to podaje i powołuje się kapitularz Angil. w obronie swojej. Więc ok. r. 785 tego kapitularza wcale nie było; a przeto i przez Adrjana I zmyślonym, jak to utrzymywał Eichhorn (Kirchenrecht t. I) nie był. Krytycy prawie zgadzają się, że autorem jego jest Benedykt Lewita (ob.). Heinschius (protestant), Decretales Pseudo-Isidorianae et Capitula Angilramni, Lipsiae 1863. X. W. K.
Anglo-Saksonowie (Nawrócenie ich na chrześcjaństwo). Od czasu wyjścia legjonów rzymskich z Brytanji (ok. 409 r.), ciągłe napady Piktów i Szkotów zagrażały niezależności tego kraju, tém więcej, że drobni królowie brytańscy, bezustannemi wojnami domowemi, napady najezdników wiele ułatwiali. Jeden z takich książąt brytańskich, Wortygera, powołał na pomoc dwóch wodzów jutlandzkich, braci Hengista i Horzę. Coraz nowe zastępy Germanów przybijały do brzegów Brytanji i wezwani z początku, jako sprzymierzeńcy Brytańczyków, przeciwko tym ostatnim wkrótce zwrócili swój oręż. Po 150 latach zaciętej walki, germańscy przybysze zajęli większą część wyspy i założyli na niej kilka królestw, znanych w historji pod nazwiskiem Heptarchji. Zwycięzcy Germanowie należeli przeważnie do plemion Anglów i Saksonów, zkąd poszła zbiorowa ich nazwa Anglo-Saksonów; byli między nimi także Jutowie i awanturnicy z innych germańskich plemion. Wszyscy przybysze byli poganami i oddawali cześć Wodanowi, Frydze, Torowi i innym bóstwom. Od Wodana królowie ich
