dach pogańskich zabijano wiele wołów, zwyczaj ten ma być utrzymany i nadal: niech wierni, zgromadzając się w rocznicę poświęcenia kościoła lub w dni świętych męczenników, budują około przybytku pańskiego szałasy i odbywają w nich uczty pobożne, aby tém łatwiej dostąpić mogli prawdziwych uciech Kościoła; bo niepodobna od razu wszystko odjąć ludziom ciemnym i upartym, i jeżeli kto chce dostać się na szczyt góry, nie może stanąć na niej jednym skokiem.“ Grzegorz również zachęcał do gorliwości Ethelberta, listami pełnemi miłości. Listy te zawieźli nowi missjonarze, o których prosił Augustyn, dla ugruntowania swego dzieła. Byli to benedyktyni, między którymi szczególniej odznaczali się: Mellitus, Justus, Paulin i Rufinjan. Justusa wyświęcił Augustyn na biskupa w Rochester r. 604, a wkrótce potem, gdy Sabereth, król Essexu, synowiec Ethelberta, okazał się życzliwym dla chrystjanizmu, wyświęconym był również na biskupa i Mellitus, dla wschodnich Saksonów. Apostolskie prace Mellitusa pomyślnym zostały uwieńczone skutkiem: ochrzcił króla Saberetha, z wielką częścią jego ludu, i założył stolicę swoją w Londynie, główném mieście Essexu. Nie mniejszą była gorliwość Augustyna, względem zwyciężonych Bretonów, u których niewola przytłumiła prawie zupełnie życie chrześcjańskie. Dwa synody, zwołane jeszcze r. 540 przeciw powstającemu pelagjanizmowi, na próżno usiłowały wskrzesić pomiędzy Bretonami życie chrześcjańskie i karność duchowną. Mimo to, r. 604 Augustyn przedsięwziął zaprowadzić u nich reformę, ale przeszkadzały mu do tego nietylko stosunki jego z ich ciemiężcami Saksonami, lecz także pycha, oraz uporczywe uprzedzenie ludu i całego duchowieństwa, przeciwko niektórym zwyczajom i tradycyjnym obrzędom Kościoła rzymskiego (ob. a. Anglosaksonowie). A gdy żadne perswazje, namowy, ani nawet same cuda nie były w stanie przekonać Bretonów, Augustyn zapowiedział im bliską karę Boską i zwrócił się do pracy około swych Saksonów. Za niezmordowane około nich trudy, sprawiedliwie zasłużył sobie na nazwę Apostoła Anglosaksonów. Przeczuwając blizką śmierć, Augustyn mianował swym następcą na arcybiskupstwo Canterbury, wiernego współpracownika swego Wawrzyńca. Umarł pomiędzy rokiem 604 a 610. Na synodzie, zwołanym w Cloveshove r. 747, pod prezydencją arcybiskupa Luthberta, postanowiono, aby wszyscy duchowni świeccy i zakonni obchodzili pamiątkę św. Augustyna w Anglji d. 26 Maja, oraz, aby imię jego zamieszczone było w litanji tuż po św. Grzegorzu. Doszło do nas kilka listów św. Augustyna, pisanych do św. Grzegorza W. Obacz Gregorii M. epp., a zwłaszcza księgę XI; Beda Venerabilis († 735), Hist. Eccl. gent. Anglor. lib. I c. 23 sq., lib. II c. 2—4; Vita S. Augustini u Bollandystów, Acta SS. die 26 Maji; Butlera, Vies de Pères et des Martyrs; J. Lingard, S. J. antiquities of the anglo-saxon Church, New-Castle 1806 (po francuzku zaś w Paryżu 1828); Schrödl, Einfuhrung u. Befestigung des Christenthums bei d. Angel-sachsen, Passau 1840. J.
Augustyn Triumphus, słynny pisarz z zakonu augustjanów, ur. w Ankonie r. 1248 (zkąd jego imię Jan z Ankony, Johannes Anconitanus). Wstąpił do zakonu, po skończeniu studjów filozoficznych: jenerał zakonu Klemens d'Osimo posłał go, razem z Idzim Colonna, do Paryża, gdzie uczył wówczas św. Tomasz z Akwinu. Otrzymawszy stopień doktora teologji, nauczaniem swojém, tak w uniwersytecie tamtejszym jak i w klasztorze, nabył wielkiej sławy. Młodym jeszcze będąc, był na soborze powszechnym
