arelateńskiej, i wybrał biskupa Gibelina. 2. R. 1209, pod prezydencją legata Milo, przeciw albigensom. Pierwszy kanon tego soboru wkłada na biskupów obowiązek częstego kazywania do ludu. Inne zwalczają zepsucie obyczajów w Prowancji i herezje, wzbraniają żydom urzędów publicznych, bronią wolności Kościoła. Krewni morderców wielu duchownych, mianowicie Piotra z Castelnau, zostali, aż do trzeciego stopnia, wyłączeni od beneficjów; mieszkańcy Tuluzy ekskommunikowani, razem z ich hrabią Rajmundem (Collect Conc., t. XI. Hurter, Innocent III ad ann. 1209). — 3. R. 1279, pod prezydencją Piotra de Languissel, arcyb. arelateńskiego, karci kradzieże kościelne, gwałty względem duchownych i lekceważenie cenzur kościelnych. — 4. R. 1282, pod prezyd. Amalryka, arcyb. arelat. Jedenaście kanonów tego soboru nakazują święcenie niedzieli i odwiedzanie kościoła parafjalnego, przynajmniej w niedziele i święta. — 5. R. 1326 odbył się, w obecności Pap. Jana XXII (Gall. Christ, t. I). W 59 kanonach podaje przepisy o własności i jurysdykcji kościelnej. — 6. R. 1337 ponowiono i utwierdzono dekrety poprzedniego soboru; obowiązano wiernych do kommunikowania na Wielkanoc, z rąk własnego pasterza. Rozciągnięto do wszystkich duchownych post sobotni, na miejsce środowego. Pap. Benedykt XII był naówczas w Awinjonie (Gall. Christ, t. I). — 7. R. 1457, pod prezyd. Piotra, kardynała de Foix, arcyb. arel., legata w Awinjonie. Celem tego soboru było potwierdzenie dekretu 33 sessji soboru bazylejskiego, tyczącego się Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Panny. Zabrania, pod karą ekskommuniki, podkopywać wiarę w Niepokalane Poczęcie i rozprawiać publicznie w tym przedmiocie. Pasterze zostali zobowiązani oznajmić o tém swym wiernym (Coli. Conc. Labb. t. XIII). (v. Guerber).
Awinjon (siedmdziesięcioletnia rezydencja Papieży). Wiele okoliczności zebrało się na to, że historja tej rezydencji Papieży, przeniesionej tu przez Klemensa V r. 1305 (do 1377), budzi smutne wspomnienia, 1. Wzrastające zamieszki włoskie i walka Papieży: Jana XXII, Benedykta XII, Klemensa VI, z Ludwikiem, królem bawarskim, miała ten skutek, że doprowadziła Papieży do oddania się w opiekę Francji. Niemcy i Włosi uważają ten perjod, za czas zbyt surowego względem nich zachowania się Stolicy Apostolskiej. Ale długie i krwawe niezgody Gwelfów i Gibelinów, prawie ciągłe bunty Rzymian, walki ostatnich Hohenstaufów przeciw Stolicy Swiętej, oraz obojętność Rudolfa Habburgskiego i Niemiec ówczesnych, względem Papieża, dostatecznie usprawiedliwiają Papieży, gdy ci, zaradzając swemu bezpieczeństwu, wybrali odpowiednią do tego celu rezydencję. 2. Jeśli nie można zaprzeczyć, z jednej strony, że większa część kroków przedsiębranych przez Papieży w Awinionie miała na celu interes powszechny Kościoła; że zniesienie templarjuszów (ob.) przez Klemensa V było konieczne; że surowość Jana XXII, względem fratycellców (ob.) i ich niebezpiecznych zasad, została usprawiedliwioną wyznaniem Piotra de Corbero i Michała de Cesena; że rozpasanie Ludwika bawarskiego i jego deptanie praw państwa i Kościoła (w zerwaniu małżeństwa z żoną Małgorzatą z Tyrolu), oburzyły przeciw niemu tak doktorów jak i Papieża: z drugiej strony, nie można nie uznać, że nie jeden krok Papieży z tej epoki, nosi na sobie cechę wpływu polityki francuzkiej. Wprawdzie Awinjon należał do Kościoła rzymskiego, a tém samém Papieże znajdowali się tam na swojej ziemi; nie można też
