Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.1 550.jpeg

Ta strona została skorygowana.
544
Awinjon. — Awit.

zarzucać Papieżom w Awinjonie podobnych zboczeń, jakie historja wyrzuca kilku Papieżom XV w.: wszelako przeważny i wyłączny wpływ francuzki źle oddziałał w tym perjodzie na dzieje Kościoła. Baluze (Vitae Paparum Avenionensium) słusznie twierdzi, że Papieże awinjońscy: Klemens V, od 1305—1314; Jan XXII, od 1314—1334; Benedykt XII, od 1334—1342; Klemens VI, od 1342—1352; Innocenty VI, od 1352—1362; Urban V, od 1362—1370; Grzegorz XI, od 1370—1378, byli daleko wyższymi od Papieży, którzy, od Pawła V do Adrjana VI (1464—1522), rządzili Kościołem; trzeba przecież uznać, że są niższymi od Papieży, którzy panowali od Adrjana IV (1154) do Innocentego V (1276). Nie było bowiem pomiędzy nimi żadnego wielkiego i świętego męża. Nepotyzm, gromadzenie wielkich summ złota, za pośrednietwem annatów, komend, rezerw, wakansów, praw konfirmacji, nieurzeczywistnionych krucjat, przybrały w Awinjonie takie rozmiary, że reformy, jakie dotąd przedsiębrali Papieże z góry ku dołowi, wywołały w części owe nieporządne, nieprawe usiłowania reform z dołu ku górze. Wielki zbiór kanonów Kościoła został zamknięty przez Dekretalia Klemensa V (ob. Corpus Juris), do których dodano później Extracagantes Jana XXII. Niestety! kontrast pomiędzy prawem i życiem, pomiędzy tem, co powinno było być, a tém, co było, był zbyt wielki i zbyt widoczny. Zapewne, że Petrarka przesadził w malowaniu zepsucia obyczajów w Awinjonie, ale oczywistém było, że Stolica Swięta straciła tam wiele z uroku swojej powagi i że nie była zdolną do powstrzymania ztamtąd nierządu, wkradającego się tu i owdzie do Kościoła. Wpływy zewnętrzne na sprawy Kościoła, nie były nigdy bez szkody dla niego. „Bóg też chciał, mówi Bossuet, żeby Kościół rzymski, żeby matka powszechna wszystkich królestw, nie podlegała docześnie żadnemu królestwu, i żeby Stolica Apostolska, która ma czuwać nad jednością wszystkich wiernych, wzniosła się po nad wszelkie szczegółowe pojedyńczych państw interesa. Szczegółowe tych czasów dzieje, ob. pod imionami“ Papieży.(Höfler).

Awit (święty), zwany Sextus Alcimus Ecdidius Avitus, wnuk Awita, cesarza rzymskiego (455—456), ur. w Wiennie, w Gallji. Ojciec jego był senatorem, a następnie arcyb. Wienny. Awit objął po nim tę godność r. 490. Był najczynniejszym i najbardziej wpływowym prałatem swojego czasu. Gdy Klodoweusz, król Franków, przyjął Chrzest 496 r., Awit przesłał mu listy z powinszowaniem. Miasto Wienna należało wówczas do królestwa, założonego w Gallji przez Burgundów. Burgundowie po większej części byli arjanami, lecz Awit, powagą swoją, potrafił zapewnić swobodę wyznania katolikom. Przemawiając, na rozprawie religijnej r. 499 między katolikami i arjanami, dowiódł swej wyższości i odtąd był wielce poważany przez króla Gundebalda, który, prawdopodobnie za jego wpływem, został katolikiem, również jak syn jego Zygmunt. Za panowania Zygmunta, Awit um. r. 523. Na kilka lat przed śmiercią prezydował na synodzie epaońskim, dosyć ważnym w historji Kościoła. Znanym jest także Awit w świecie literackim, z poematu epiczno-dydaktycznego, napisanego wierszem sześciomiarowym, pod dwoma tytułami: „De Mundi principiis et aliis diversis conditionibus i De Mosaicae Historiae gestis libri V. Język w tym poemacie dosyć czysty. Awit napisał także, dla swej siostry Fuscyny, mniejszy poemat O dziewictwie. Pozostało po nim nadto wiele dzieł prozą, a między niemi 88 listów, ważnych dla historji. Ks.