i dla tego stawały się jego ofiarą. W Wadstena jednak jakby cudem zdołały się dosyć długo utrzymać. Prześladowania znosiły z bohaterską cierpliwością. W ręca[1] ojca Possewina (ob.) siedm dziewic złożyło jeszcze swe śluby. Gdy jednak Karol, książę Sudermanji, ojciec Gustawa Adolfa, na sejmie w Söderköping (1595) przeprowadził uchwałę zniesienia ostatnich śladów katolicyzmu w Szwecji, został zamknięty i ostatni, a najsławniejszy klasztor szwedzki w Wadstena. Dzisiaj jest tam protestancki instytut panien. W regułach św. Brygidy zaszły z czasem wielkie zmiany, szczególniej też co do liczby i składu osób klasztornych, gdy w wielu klasztorach nie było w cale zakonników, a zakonnic tylko niewielka liczba. U nas też, z wyjątkiem Elbląga i Gdańska, wszystkie klasztory były pojedyńcze, żeńskie. Mieszkańcy Elbląga, przez pamięć na prorocką przepowiednię św. Brygidy o upadku drapieżnego zakonu krzyżaków niemieckich, ufundowali w swém mieście, śród murów krzyżackiego zamku, klasztor podwójny z kościołem. Zgromadzenie tamtejsze jednak r. 1521 tak już upadło, że pozostał 1 zakonnik i 1 zakonnica, wówczas król Zygmunt I przeniósł fundusze klasztorne do Gdańska. Klasztory żeńskie były: we Lwowie, suprymowany przez Józefa II cesarza i zamieniony na główne więzienie; w Brześciu Litewskim, przy budowie fortecy przeniesiony do Łucka, gdzie w r. 1867 było zakonnic jedenaście; w Grodnie, założony 1643 przez Aleksandrę Wiesiołowską, żonę marszałka w. ks. Lit., w r. 1872 miał zakonnic 17; w Lublinie, założony przez Wład. Jagiełłę 1426 r., na pamiątkę zwycięztwa pod Grünwaldem odniesionego, suprymowany 1819 r., r. 1838 oddano gmach klasztorny i kościół wizytkom; w Warszawie, przy kościele św. Trójcy (gdzie później arsenał, przy ulicy Długiej); sprowadzone tu były zakonnice 1622 r. ze wsi Lipie w ziemi Czerskiej. Z funduszów, jakie tam miały, a nadanych im przez Krzysztofa Lipskiego, zakupiły zakonnice grunta w pobliżu klasztoru i nazwały je na pamiątkę Nowolipiem i Nowolipką (ztąd nazwa dzisiejszych dwóch ulic). Zakonnic bywało tu do dziesięciu; większą część klasztoru zajmowały znakomite damy, żyjące w pobożności, ale nie wiążące się ustawami zakonnemi. R. 1807 zakonnice przeniesiono do wizytek, a klasztor zajęty został przez wojsko, następnie przeznaczony na kwatery dla oficerów emerytów, a potém (1813) na arsenał; ostatecznie suprymowane 1819 r. Oprócz wielu świętych, zakon ten wychował w swém łonie także nędzną osobistość Oekolampadjusza (ob.). Był on kapłanem w klasztorze Zbawiciela pod Augsburgiem. — 2. Maryna Escobar, szczególna św. Brygidy czcicielka, zaprowadziła w pierwszej półowie XVII w. Brygitki w Hiszpanji, a najprzód w Valladolid (Niektórzy założenie klasztoru w Vallad. przypisują Elżbiecie, żonie Filipa IV, króla Hiszp.). Regułę jej, skreśloną na wzór reguły św. Brygidy, a przez spowiednika o. Du Pont (ob.) uporządkowaną, zatwierdził Papież Urban VIII. Brygitki te, nazywane także rekoletami, miały 4 klaszt. w Hiszpanji, w ubraniu różniły się czerwonym krzyżem na welonie. Maryna Escobar um. 1633 w Valladolid. — 3. Inny, irlandzki zakon żeński tego nazwiska, wywodzi swój początek od ś. Brygidy irlandzkiej, inaczej szkocką nazwanej (ob. t. a.). O zakonie tym brak bliższych wiadomości, jakkolwiek liczył on kiedyś wiele klasztorów. Zakonnice miały nosić biały habit, czarny płaszcz i czarny welon (Boll., Acta SS. Febr. t. 1 p. 99). — 4. Zakon rycerski brygittów, na obronę Kościoła i wytępienie herezji jakoby założony 1366 w Szwecji, przez
- ↑
Błąd w druku; powinno być – ręce.
