Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.5 460.jpeg

449

Florencja.

filologicznej. Wszyscy oni wstępowali w ślady Manuela. Studja klassyczne obudzone były naówczas we Włoszech głównie przez Greków, przybywających tam z Konstantynopola, szczególniej po jego zdobyciu przez Turków, i których nęciła najbardziej do Florencji gościnność i hojność Medyceuszów. Bawiący tam, z powodu soboru ferraro-florenckiego, Gemistos Plethon obudził szczególniej zapał do filozofji Platona. Według jego myśli Kosmas Medici założył we Florencji akademję platońską, której najznakomitszymi członkami byli: Marsilio Ficino (ob.). Pico della Mirandola (1463 † 1494) i Angelo Poliziano (1454—1494). Nietylko z całych Włoch, ale i z Niemiec i północy ściągała żądną nauki młodzież do Florencji sława tych zawołanych mistrzów. Zapał niepomierny do starożytności pogańskiej, mianowicie do filozofji platońskiej, przyniósł swoje owoce. Wpłynął on najprzód na pojęcia, a następnie i na obyczaje. We Florencji zaczęto obchodzić uroczyście dzień urodzenia Platona (7 Listopada); wymagano, iżby zasady jego filozofji wykładane były po kościołach z kazalnicy; utrzymywano, że one podpierają i wzmacniają naukę Ewangelji. Taki zwrot do pogaństwa we Włoszech, jeżeli nie obalił i nie wykorzenił chrześcjaństwa, to niewątpliwie wprowadził pogaństwo do nauki i do życia. W Savonaroli (ob.) występuje pierwsza reakcja chrześcjańska przeciwko takiemu duchowi czasu. Nieszczęściem weszła ona na fałszywą drogę i przeto przyniosła wiele szkody. Z następnych arcybiskupów zasługuje na wzmiankę Juljusz Medici (1513). Chociaż rzadko obecny w swojej djecezji, rządził on nią jednak rozumnie: zwołał synod prowincjonalny, zreformował duchowieństwo i utrwalił tę reformę przez zbawienne postanowienia. R. 1523 zasiadł na Stolicy św. Piotra pod imieniem Klemensa VII. Antoni Altovita od r. 1548 długo był na wygnaniu, jako podejrzany władcom miasta, niemniej sławny tak z gorliwości o utrzymanie karności duchownej, jako i z nauki. Spis jego dzieł, po większej części filozoficznych, podaje Ughelli, p. 188. Za jego rządów założonem zostało we Florencji (1551) kollegjum jezuitów, przy pomocy małżonki księcia Kosmasa, Eleonory de Toleto. Jego następcą od r. 1574 był Aleksander Medici, podniesiony 1 Kwietnia 1605 na Stolicę Apostolską pod imieniem Leona XI, na której zasiadał tylko kilka dni. Wspomnieć jeszcze należy, iż cesarz Karol IV r. 1364 nadał biskupom florenckim godność książąt cesarstwa i kanclerzy uniwersytetu florenckiego. Ostatnią tę godność zatwierdził Papież Leon X. Z pomiędzy arcybiskupów nowoczesnych, najsławniejszym niewątpliwie jest Antoni Martini od r. 1781, znany jako włoski tłumacz Biblji. Uniwersytet florencki założony był okolo półowy XIV w., prawdopodobie przez współzawodnictwo z Pizą, która już przedtem posiadała sławną szkołę wyższą. Uzyskał on potwierdzenie od Papieża Klemensa VI r. 1349, a od cesarza Karola IV r. 1364. Już dawno przedtem Florencja posiadała szkołę wyższą, zapewne dla siedmiu sztuk wyzwolonych, albowiem za panowania cesarza Lotarjusza I, obok wyższych szkół w Pawji, Ivrei, Turynie, Cremonie, Fermo, Wicencji, wymieniona jest takaż szkoła i we Florencji (Additamenta ad leges Lotharii I, c. 6. u Leo 1239). Synody: 1) r. 1055 około Zielonych Świąt, w obecności cesarza Henryka II, zwołany przez Papieża Wiktora II, przeciwko rozlicznym nadużyciom rozproszeniu dóbr kościelnych; i dla obmyślenia środków przeciwko kacerstwu Berengarjusza (Harduin. Concil. tom