Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/271

zwyczajnie wielotomowy, powstał w w. X — XIII. Zawiera modlitwy, pieśni, rozmyślania nabożne, ustępy z Pięcioksięgu Mojżesza i z proroków. Wydania machsorów różnią się pomiędzy sobą stosownie do kraju, w którym są używane. Pierwszy machsor rytuału polskiego wyszedł w Pradze w r. 1533.

 Maciej św., jeden z 70 uczniów Chrystusa, powołany po śmierci Zbawiciela na dwunastego apostoła w miejsce zdrajcy Judasza. Według starożytnych podań miał on głosić ewangelję w Etjopji lub też w Macedonji i umrzeć śmiercią męczeńską. Część jego relikwij spoczywa w bazylice Santa Maria Maggiore w Rzymie a część w Trewirze.

 Magdalenki (siostry pokutniczki św. Marji Magdaleny), kilka kongregacyj, mających na celu poprawę i rehabilitację upadłych kobiet. Pierwszy zakon tego rodzaju, założony w Niemczech ok. r. 1200, otrzymał od papieży Grzegorza IX i Inocentego IV liczne przywileje i posiadał klasztory w Erfurcie, Strassburgu, Wormacji, Spirze, Ratysbonie, Trewirze i Wiedniu. Rozszerzył się także we Włoszech, Francji i Hiszpanji. W Paryżu założył w r. 1618 ksiądz Atanazy Molet dom magdalenek (Medelonnettes), zamknięty w czasie rewolucji w r. 1793, do którego przyjmowano tylko kobiety upadłe. Zarząd nad tą instytucją powierzano wizytkom, potem urszulankom i siostrom miłosierdzia Jezusowego. W r. 1866 założył w Paryżu dominikanin Lataste zgromadzenie dominikanek św. Marji Magdaleny z Betanji (dom macierzysty obecnie w Belgji, filje we Włoszech), które prowadzą dzieło rehabilitacji (l’oeuvre de réhabilites) w ten sposób, że pokutujące grzesznice, zwane aspirantkami, przypuszczają po dłuższym czasie próby do nowicjatu i do ślubów zakonnych.

 Magdeburskie centurje, ob. Centurje magdeburskie.

 Magister Sacri Palatii (łać. „mistrz świętego pałacu), tytuł urzędowy teologa na dworze papieskim, który jest również cenzorem książek, drukowanych w Rzymie. Jest nim zawsze członek zakonu dominikanów.

 Magja (grec. mageia — czarodziejstwo), sztuka wywoływania skutków, pozornie przechodzących prawa natury lub z niemi sprzecznych, zapomocą tajemnych sposobów. W historji religji istnieje pogląd, wedle którego magja ma być najpierwotniejszą religją, powstałą jeszcze przed animizmem. Ma to być system wierzeniowy, przypisujący wszelkie zjawiska naturalne istnieniu duchów, które dopomagają lub szkodzą człowiekowi, stosownie do jego zachowania się wobec nich. Zapatrywanie to, wprowadzone do nauki religioznawstwa przez Frazera (ob. James George Frazer, The Golden Bough. A Study in Magie and Religion. New York 1923), okazuje się mylnem wobec ustalonych przez antropologię faktów istnienia ludów pierwotnych, znających magję a znających również posty, umartwienia i modlitwy, czyli praktyki, które wypływają z wierzeń religijnych i nie mają z magją nic wspólnego. Magja jest u ludów pierwotnych skutkiem niezrozumienia zjawisk przyrodniczych i skłonności do zabobonów. Tę skłonność wyzyskują ludzie, mający pewną znajomość praw przyrody, znający np. właściwości lecznicze lub szkodliwe ziół i łączący podawanie lekarstw lub trucizn z niezwykłemi, zazwyczaj symbolicznemi czynnościami, które mają na celu odwrócenie uwagi od używania naturalnych środków a skierowania jej na tajemne siły duchów nieznanych. Gdy z postępem cywilizacji rozszerza się znajomość praw przyrody, magja znika, wierzenia religijne zostają (Por. Czary i czarnoksięstwo).

 Magnifikat, hymn pokory, zaczynający się od słów: „Magnificat anima mea Dominum...“ („Wielbij duszo moja Pana“), którym według ewangelji św. Łukasza (I. 46 — 55) Najśw. Marja Panna odpowiedziała na pozdrowienie Elżbiety. W kościołach katolickich śpiewają ten hymn w czasie nieszporów (ob. Kantyki).

 Magog, ob. Gog i Magog.

 Magowie, członkowie kasty kapłańskiej starożytnych Medów i Persów, należący do jednego z aryjskich szczepów Medji. Uprawiali wiedzę przyrodniczą, szczególnie astrologję i astronomję, przepowiadali przyszłość z gwiazd, tłumaczyli sny i spełniali