Volumina Legum. Tom VII/O porządku Seymowania
| ←Bespieczeństwo zewnętrzne | Volumina Legum. Tom VII O porządku Seymowania zbiorowy |
Kommissya skarbu Koronnego→ | |
Konfederacya Generalna (1764)
|
Konstytucya 1690 titulo: obiasnienie konstytucyi dawnieyzsych o porządku seymowania ustanowiona, pierwszego nia elekcyą Marszałka Seymowego nakazała. A gdy pod pretextem libertatis vetandi, rożne przeciko temu prawu abusus zaszły, powtorna konstytucya anni 1736 titulo: o porządku Seymowania, wyraziwzsy prawo a. 1673 że libertas sentiendi et jus vetandi nie inaczey, iak tylko przy prawie zachowane, exekucyą konstytucyi 1690 w obieraniu na pierwszym dniu Marszałka Seymowego utwierdziła. Przeto reassumuiąc wzwyż wyrażone konstytucye, waruiemy: ażeby po zagaieniu Seymu przez Marszałka starey laski, lub gdyby ten nie był przytomny, albo processem oddalaiącym go od mieysca obrad oddalony, przez pierwszego Posła tey Prowincyi, w ktorey została stara laska, od Marszałka starey laski, czyli primi ex ordine tey Prowincyi zagaiaiącego, semotis arbitris, bez dopuszczania głosow, iako wspomnionym prawom, a mianowicie konstytucyi a. 1736 przeciwnych, dał zaraz głos pierwszemu ex ordine Woiewodztwu do wotowania na Marszałka, ktore to wotowanie tak zacząć się, iako też trwać per turnum ma non interrupte, aż Marszałek tego dnia pierwszego z Izby nie wychodząc, choćby y przy świecach, obrany będzoe, non obstante cujusvis contradictione, quocunque titulo et praetextu, uti superius specificatis constitutionibus a. 1690 et a. 1736, y teraźnieyszemu ustanowieniu contraria. Ktorego wotowania, aby obiekcye Posłom zatrudniać nie mogły, postanawiamy: iż tak processa, iako manifesta na mieysce seymowania przeciwko Posłom przywiezione, w Sobotę przed zaczynaiącym się Seymem, Marszałkowi starey laski, lub gdyby tego nie było, Posłowi zagaiać maiącemu, oddane być powinny; ktory Posłom pod kondemnatami zostaiącym (gdyby Ich przed wotowaniem pogodzić nie mieli) turnum wotowania nie da. Posłowie zaś manifesta przeciwko swoim elekcyom maiący, lubo wotować na Marszałka będą, to iednak wotowanie, ieżeli się pod nową laską zła pokaże elekcya, in legitimationem iey tłumaczone być nie ma. A takowych rugow odprawowanie, similiter iako y elekcya Marszałka, semotis arbitis ma być czynione. Gdyby zaś in meram vexam obiekcyą illegitimitatis elekcyi, lub proces na Posła kto wniosł, a nie dowiodł; takowy objiciens karze wieży tygodni dwa, y winie grzywien pięćset ma podpadać, o do Poseł cum objicente w Sądach Marszałkowskich agere ma.
A po obraniu Marszałka, y uspokoionych rugach, Izba Poselska do powitania krola, y łączenia się z Senatem poydzie, ktore łączenie się in ordine powitania Krola, et ibidem peragendorum, bez zabierania poprzedzaiących ullo praetextu, active, passive, et interlocutorie głosow, non obstante cujusvis contradictione, uti lego praesenti contraria, naydaley we trzy dni po obraniu Marszałka ma nastąpić.
Gdzie po powitaniu I. K. Mci, y odbytych wszelkich obrządkach Seymowych, podług wyżey wspomnioney konstytucyi a. 1690 o porządku Seymowania, złączone tym sposobem Stany Rzeczypospolitey do wysłuchania rachunkow WW. Podskarbich oboyga narodow, et Consilii Oeconomici, ante vota Senatoria przystąpią, y podług przepisu w ustanowieniu teraźnieyszym, względem kommissyi Ekonomiczney wyrażonego, wszystko, praescripta ibidem forma, non obstante quocunque titulo et praetextu, contradictione, determinować będą, a po ułatwieniu tego, Stan Rycerski ku formowaniu in plenaria libertate potrzebnych, y Seymom zwyczaynych ustaw do Izby Poselskiey powroci.
Gdzie po wyznaczeniu Deputatow do konstytucyi, y innych podług potrzeby deputacyach, na propozycye od tronu ad deliberandum w uniwersałach przed-Seymowych podane, podług porządku tych, przez Marszałka Seymowego y Deputatow do konstytucyi proiekta maią bydź formowane, w Izbie Poselskiey czytane y ułatwiane; a na ktore powszechna nastąpi zgoda, ręką Marszałka Poselskiego y Posłow deputowanych do konstytucyi podpisane być maią.
Po ktorych ułatwionych Posłowie desideria Woiewodztw, Ziem, y Powiatow, dobra całego Krolestwa tyczące się, Marszałkowi Poselskiemu, podług instrukcyi swoich, podadzą, na ktore Marszałek wraz z Deputowanemi do konstytucyi proieka ułoży, y ad deliberandum porządnie Izbie Poselskiey poda. Umowione y zgodzone powszechnie, podobnież iako y pierwsze, podpisze.
Po tym privata Woiewodztw, Ziem, y Powiatow, et privatorum desideria, podobnież przez czytanie proiektow traktowane będą, żaden zaś Poseł poty inney materyi rozpoczynać nie ma, poki rozpoczęta przyięta albo odrzucona nie będzie, a na ktorą nie zaydzie zgoda, insza po niey następuiąca wzięta być ma.
Gdy zaś nam finalnie, podług żądanie w instrukcyach Woiewodztw, Ziem y Powiatow, de modo concludentorum consiliorum na teraźnieyszym Seymie umowić się nie przyszło, przeto tę materyą do naypierwszego Seymu po Seymie Coronationis odkładamy.
A że praktykowac się dotąd zwykło, iż częstokroć Woiewodztwa, Ziemie y Powiaty obowięzuią Posłow swoich przysięgą, do promowania punktow w instrukcyach wyrażonych, y opponowania się przy nich, przez co naypotrzebnieysze materye w radach zatrudnione bywaią, y nieiako dzieie się impozycya od iednego Woiewodztwa całej Rzpltey, przeto poprzysięganie instrukcyi Posłom na dalszy czas zakazuiemy.
