Zasada Respubliki kooperatywnej (Abramowski, 1924)
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zasada Respubliki kooperatywnej |
| Pochodzenie | PISMA. Pierwsze zbiorowe wydanie dzieł treści filozoficznej i społecznej |
| Wydawca | Związek Polskich Stowarzyszeń Spożywców |
| Data wyd. | 1924 |
| Druk | R. Olesiński, W. Merkel i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Inne | Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI  Całe Pisma spółdzielcze Cały tom I |
| Indeks stron | |
ZASADA RESPUBLIKI KOOPERATYWNEJ[1].
- Zasada Respubliki kooperatywnej.
Stowarzyszenia ludowe — organizacje nie terytorjalne, nie przymusowe, zespolenie się dobrowolne, na mocy wspólnych interesów ludzi mających równe prawa, rządzących i współwłaścicieli wspólnego dobra.
- Charakter (forma) Respubliki kooperatywnej.
Splot stowarzyszeń cząstkowych, z których każde bierze inną dziedzinę interesów. Wynika to z zasady łączenia się dobrowolnego, zatem na mocy wspólnego interesu; wszyscy ludzie nie mają jednakowych potrzeb, nie mogą więc zaspakajać wszystkich potrzeb w jednem stowarzyszeniu. Różnica z państwem, które ogarnia całość potrzeb człowieka i normuje je jednakowo dla wszystkich.
- Rządy w Respublice kooperatywnej.
Rządy większości tutaj — wskutek dobrowolności i cząstkowości stowarzyszeń nie mogą być nigdy pogwałceniem mniejszości i jednostki, jak w państwie. Własne istnienie stowarzyszeń wymaga ciągłego przystosowywania się do potrzeby wszystkich. W razie konfliktu jest łatwość załatwienia sporu przez nowe ugrupowanie się autonomiczne. Terytorjalność nie stoi tutaj na zawadzie. Rządy kooperatystyczne są istotnem wykonywaniem woli wszystkich, woli powszechnej, nie domniemanej, lecz realnej, w jakimś poszczególnym interesie ucieleśnionej, zgodnie z zasadą kooperatyzmu jako połączenia się jednolitą potrzebą.
- Prawo Respubliki kooperatywnej.
Prawo bez przymusu, łatwo zmienne i względne. Respublika nie zna prawa narzuconego wbrew czyimś pojęciom. Prawo istnieje tu tylko dla tych, którzy je uznają dobrowolnie. Pozwala istnieć obok siebie różnym tendencjom, celom i praktykom. Nie ma w sobie nic absolutnego, świętego; jest sługą człowieka. Życie nad niem panuje, nie ono nad życiem.
- Pojęcie praw człowieka i obywatela w Respublice kooperatywnej.
Pozostawienie każdej mniejszości i jednostce swobody urządzenia życia według swoich potrzeb. Prawa mniejszości nie dające się rozstrzygnąć w państwie.
- Pojęcie o życiu w Respublice kooperatywnej.
Życie jako takie, które człowiek tworzy sam, swobodnie, siłą braterstwa ludzkiego, i które nie powinno podlegać żadnym schematom za absolutne uważanych.
- Antagonizm państwa i Respubliki kooperatywnej.
Wzajemne wypieranie się z dziedzin życia. Zwężanie się państwa przez wzrost stowarzyszeń i odwrotnie. Granice Respubliki nie dają się przewidzieć: Granice państwa możliwie najmniejsze: chronienie zewnętrzne kraju i bezpieczeństwa publicznego. Antagonizm państwa i stowarzyszeń jest zarazem antagonizmem ludu i biurokracji, oraz kultury demokratycznej i niewolnictwa. Antagonizm moralny państwa i Respubliki kooperatywnej: typ bierny i twórczy, doktrynerski i tolerancyjny, rutyny i zmienności wolnej.
- Socjalizm i Respublika kooperatywna.
Ten sam punkt wyjścia: obrona interesów ludu i parcie do ustroju sprawiedliwości społecznej. Zwyrodnienie się socjalizmu w państwowości. Tendencje ideologii i polityki socjalistycznej dzisiejszej. Odrodzenie się ideałów przez ich urzeczywistnienie bezpośrednie w Respublice kooperatywnej.
- Respublika kooperatywna i polityka
Dążności polityczne torujące drogę Respublice kooperatywnej: 1) Samorząd polityczny. 2) Decentralizacja; samorząd gmin i miast. 3) Władza z wyborów powszechnych, proporcjonalnych. 4) Prawodawstwo bezpośrednie. 5) Wolności obywatelskie. 6) Swoboda stowarzyszeń. 7) Zacieśnianie funkcyj państwa. — Dla zdobycia i utrzymania demokracji politycznej, potrzebna jest akcja tworząca podstawy głębokie demokracji, szerzenie Respubliki kooperatywnej t. j. nowego życia i nowego człowieka.
- ↑ (Przyp. wyd.). Jeden z „programów społecznych”, jakie Abramowski napisał. Prawdopodobna data napisania 1905—6.
