Zielnik lekarski/29
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z29.png)
J. — lub D. — Ogólnie znany kwiat, kwitnący błękitnie-biało lub fioletowo.
ROŚNIE dziko po polach, między zbożem, po miedzach, pastwiskach.
UPRAWA: Sieje się w jesieni albo na wiosnę w miejscu niemokrym, słonecznym. Nie znosi przesadzania. Siać należy odmianę pełnokwiatową. Według J. Biegańskiego (Polskie Zioła z r. 1936, nr 11, str. 8) „chaber nie jest wybredny jeżeli chodzi o rodzaj gruntu. Ten jednak musi być koniecznie z natury ciepły i w kulturze, gdyż na lichej ziemi rozrasta się bardzo słabo i kwitnie ubogo. Świeże nawiezienie ziemi nie jest również pożądane — pobudza tylko rozrost, a ujemnie wpływa na kwitnięcie.
Chaber siać można w dwóch porach roku: jesienią pod koniec września i na wiosnę, jak tylko można obrobić ziemię. Wysiany jesienią zakwita znacznie wcześniej, na wiosnę później.
Zależnie od jakości ziemi i przewidzianego na niej rozrostu siejemy rzadziej lub gęściej. Dla zwykłego zbożowego chabru wystarcza odległość rzędów 20—25 cm; dla odmiany pełnokwiatowej, silniej wyrastającej i dającej szerzej idące rozgałęzienia, odległość taka jest za mała i trzeba ją powiększyć do 30 cm, a w dobrej ziemi jeszcze parę cm więcej. Chaber trzeba siać rzadko, mając pewne nasienie (jeden gram zawiera około 250 nasion).
Zbiór kwiatu, w celu otrzymania pierwszorzędnej jakości surowca, musi być prowadzony bardzo starannie. Idzie o to, ażeby przy każdorazowym zbiorze, powtarzającym się co kilka dni, wszystkie kwiatki na plantacji były oberwane, lub oskubane z płatków i nie pozostawało nierozkwitłych, Przy zbiorze periodycznym pozostawione kwiatki, mające już może kilka dni, przestałyby się i przy suszeniu zatraciłyby niebieski kolor, wtedy zaś cały zbiór byłby zanieczyszczony białymi kwiatkami, czyli zepsuty. Trzeba tutaj postępować bardzo ostrożnie i rozważnie, w przeciwnym bowiem razie nietrudno narobić szkody.
Zbiór można przeprowadzić w ten sposób, że kwiaty urywa się w całości i dopiero z płatków oskubuje, albo też przechodząc większymi odstępami, zostawianymi co parę linii, oskubuje się wprost same tylko płatki, a kielich zostawia na roślinie. Przy tym drugim sposobie zbiór idzie szybciej“.
SMAKU nie ma, ZAPACH przyjemny, korzenny.
KWITNIE od czerwca do sierpnia.
ZBIERA SIĘ płatki kwiatowe podczas kwitnienia o suchej porze (inaczej kwiaty bieleją i tracą wartość). Suszyć należy szybko w miejscu przewiewnym i zacienionym.
UŻYTEK. Dawniej uważano bławatek za środek moczopędny, pomocny przy chorobach serca i żółtaczce.
Olejek bławatkowy zalecała niegdyś Akademia Francuska jako znakomity środek przeciw słabnięciu wzroku, wskutek czego nazwano nawet tę roślinę cassé lunette. Dziś chaber używany jest jedynie jako domowy środek przy cierpieniach oczu i chorobach dróg moczowych (nerek i pęcherza). Dalej zaleca się jako składnik herbaty na choroby dróg oddechowych.
W przemyśle używają bławatków do barwienia syropów, octu, papieru.
CENA: 1 kg suszonych kwiatów chabru (Flores Cyani) kosztuje około 4 zł.
