Barcie i kłody w Polsce/Dziuplanki i leżaki podolskie
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Barcie i kłody w Polsce |
| Wydawca | Polskie Towarzystwo Zootechniczne |
| Data wyd. | 1937 |
| Druk | Drukarnia Techniczna Sp. Akc. |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Są to ule wykonane tak jak i kłody z okrąglaków, to też zewnętrznie niewiele się od nich różnią. Budowa ich jednak wewnętrzna jest od budowy kłód zupełnie różna. Podczas gdy kłody dziane są z boku tak, że okrąglak otrzymuje boczne zagłębienie w kształcie dziupli, dziuplanki (ryc. 51) dłubane są wzdłuż na wylot poczynając od jednego końca okrąglaka w ten sposób, że w rezultacie stanowi on pustą rurę otwartą z obu końców (ryc. 52). Jeden z końców okrąglaka bywa następnie zamknięty za pomocą wpasowanego drewnianego zagłówka, który stanowi powałę ula i okrąglak zostaje ustawiony w pasiece otwartym końcem do dołu, mając zewnętrznie zupełnie podobny wygląd do kłody-stojaka. Podobieństwo to zwiększa jeszcze mały zatwór, znajdujący się niedaleko podstawy oraz trójkątne oczko z wetkniętym oczkasem. Sposób jednak obsługi takiego ula różni się zasadniczo od obsługi kłody — stojaka. Zatwór, który jest tu i bezwzględnie i stosunkowo do objętości ula znacznie mniejszy od zatworu kłody, pozwala tylko na kontrolowanie stanu pnia, lecz nie umożliwia dokonywania innych czynności jak np.
miodobrania. To też podcinanie plastrów odbywać się tu musi od dołu podobnie jak w koszkach-czubatkach lub od góry.
Dziuplanki nakryte są z wierzchu daszkiem słomianym, którego szczyt niejednokrotnie zabezpieczony jest przed deszczem skorupą stłuczonego garnka lub innego naczynia.
Częstokroć poza oczkasem posiadają też one zaleszczenie podobne do lasek wstawianych do dzieni barci lub kłód-stojaków i podtrzymujących plastry. Dziuplanki używane są na Wołyniu oraz w Małopolsce wschodniej.
Leżak podolski jest to ul, będący w tym samym stosunku do dziuplanki, co kłoda-leżak do kłody-stojaka. Jest to dziuplanka nie posiadająca zatworu i położona na bok, przy czym nie tylko jeden ale i drugi koniec zamknięty jest za pomocą wpasowanego denka. Leżaki takie, używane w Tarnopolszczyźnie, przykryte są z wierzchu daszkiem drewnianym, podobnym do daszków stosowanych w innych okolicach do kłód-leżaków.
Zarówno dziuplanki jak i leżaki podolskie wyrabiane są przeważnie z drzew liściastych: wierzby, lipy, buku.
