Encyklopedja Kościelna/Afrykańskie sobory
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Afrykańskie sobory. Silnie rozwinięte w tej prowincji życie religijne w pierwszych wiekach, położenie jej geograficzne, ułatwiające szybkie odbicie się tam wszelkich sporów teologicznych, były powodem do licznych tam soborów w III, IV i V wieku. Niepodobieństwem jest jednak wyszczególnienie tych soborów, w ich następstwie historyczném, z tej prostej przyczyny, że z wielu synodów nic nam nie pozostało, prócz nazwiska miasta, w którém synody się odbywały, a przy niektórych i powód ich zebrania; ale i pod tym względem nie ma jeszcze zgody pomiędzy pisarzami. Wszystkie sobory b. prowincji Kościoła afrykańskiego mogłyby się nazywać afrykańskiemi; jednak zazwyczaj afrykańskiemi soborami nazywają sobory odbywane w Kartaginie, jako metropolji Afryki prokonsularnej: ale i ten porządek nie jest ściśle przestrzegany; gdyż uczeni nieraz robią różnicę pomiędzy soborami afrykańskiemi a kartagińskiemi. Pomijamy tu sobory w Thusdrum, Suffetula, Makriana, Septinumika i t. p., o których nic prawie nie wiemy; również sobory milewitańskie, byzaceńskie i maurytańskie, a idąc za najznakomitszemi zbiorami synodów, wymieniamy tu te tylko sobory, które tam pomieszczone są pod nazwą afr. lub kartag. Spory donatystowskie, herezja pelagjańska i różne dyscyplinarne i prawne kwestje były przedmiotem obrad tych soborów. Pierwszy kładą między r. 206—212: ale z dekretów jego nic nie pozostało. Na Synodzie kartagińskim 251 r. Św. Cyprjan wyklął Felicyssyma. Roku 252 zebrało się tamże 60 biskupów w sprawie de lapsis. (ob. Lapsi). Dalej idą 3 sobory afryk. w kwestji chrztu przez heretyków udzielonego, odbyte w Kartag. 1-y r. 255, 2-gi i 3-ci 256 r., a według innych 255—258; — w sporze donatystów r. 313; — syn. kartag. r. 345—348; dwa kartag. r. 386—390, i powszechny całej Afryki, w Hipponie 393 r. Odtąd rozpoczyna się serja 16-tu soborów zwanych kartagińskiemi: I, r. 394.; II i III 397; IV, 398; V, 401 w czerwcu, (według innych, w czerwcu 398); VI, także 401 we wrześ.; VII, r. 402 w Milewie; VIII, 403; IX, 404; X, 405; XI, 407; XII, i XIII, 408; XIV, 409; XV, 410; XVI, 418. Kanony ich są w Codex canon. eccl. afr. Między 2-a ostatniemi wypadają jeszcze: afryk. (w Kartaginie): r. 4l6; numidyj. w Milewie t. r., i kartag. 417. Po kartag. 16, odbył się synod afryk. r. 419 w Telepcie (217 biskupów) później kilka w Kartaginie r. 421, 424, 535 i 646.
