Encyklopedja Kościelna/Agrykola Jan
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Agrykola Jan, ur. się 1492 r. w Eisleben, zkąd często bywa nazywanym mistrzem z Eisleben v. Islebjuszem. Uczeń i gorący stronnik swego współrodaka Marcina Lutra. Był on autorem protokółu dysputy lipskiej 1519 r. 1520 r. ożenił się, 1525 r. został pastorem w swojém rodzinném mieście, w 1527 zaś wystąpił przeciwko dawnemu swemu przyjacielowi Melanchtonowi, popierając to zdanie, które zresztą było tylko prostą konsekwencją nauki Lutra: „że w Nowém Przymierzu prawo nie ma żadnego znaczenia, że kaznodzieja ewangeliczny nie może nawet powoływać się na nie, celem skruszenia grzesznika i skłonienia go do pokuty”. Napróżno Luter pragnął pośredniczyć. Po krótkim spokoju, wybuchła na nowo walka antynomistów (ob.), w której Luter tak gwałtownie wystąpił przeciwko Agrykoli i był tak nieubłaganym inkwizytorem, iż ten, nie czekając końca sporów, umknął do Marchji brandeburgskiej. Luter nienawiść swoją zachował już dla niego na zawsze. Nie uspokoił jej Agrykola odwołaniem r. 1540 swych przekonań antynomistycznych. A. pracując bezustannie w sprawie reformy, w Brandeburgji został mianowany dyrektorem konsystorza elektorskiego, a wkrótce potém superintendentem brandeburgskim. R. 1548, z polecenia cesarskiego, ułożył on, wspólnie z katolickim biskupem Pflugiem, sławne „Interim” augsburgskie, co wywołało przeciwko niemu krzyki luteranów i obwinienie o zdradę reformy. W samej jednak rzeczy pozostał on wiernym swym zasadom aż do śmierci (r. 1566). Był jednym z najpłodniejszych pisarzów niemieckich. (Haas). B.
