Encyklopedja Kościelna/Błogosławieństwo papiezkie
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Błogosławieństwo papiezkie. Uroczyste błogosławieństwo, z odpustem zupełnym, daje Papież z ganków głównych bazylik: laterańskiej, watykańskiej i liberjańskiej cztery razy do roku, t. j. w Wielki Czwartek i na Wielkanoc u św. Piotra, na Wniebowstąpienie u św. Jana Later. i na Wniebowzięcie u Maria Maggiore. Nadto, daje jeszcze takież uroczyste błog. przy koronacji swojej u św. Piotra, przy obejmowaniu w posiadanie bazyliki św. Jana Later., tudzież w czasie jubileuszu, w wyznaczane na to przez Papieża uroczystości. Po ukończeniu Mszy św., Papież zasiada na tronie przenośnym (sedes gestatoria) i pod baldachimem, poprzedzony krzyżem papiezkim, w Wielkanoc w aparacie mszalnym, inną razą w kapie, udaje się na ganek bazyliki i tam z tjarą na głowie, czyta, śpiewając z księgi podtrzymywanej przez assystującego biskupa: SS. Apostoli Petrus et Paulus de quorum potestate et auctoritate confidimus ipsi intercedant pro nobis ad Dominum; na co kantorzy odpowiadają Amen; poczem Papież: „Precibus et meritis B. Mariae semper Virginis, b. Michaelis Arch., b. Joannis Bapt. et ss. Apostolorum Petri et Pauli, et omnium ss. misereatur vestri etc. Gdy kantorzy odpowiedzą Amen, Papież dalej: Indulgentiam, absolutionem omnium peccatorum vestrorum, spatium verae et fructuosae poenitentiae, cor semper poenitens et emendationem vitae, gratiam et consolationem S. Spiritus et finalem perseverantiam in bonis operibus tribuat vobis Omnipotens et Misericors Dominus; i znowu kantorzy odpowiadają Amen. Wówczas Papież wstaje, podnosi oczy i ręce ku niebu i robiąc po trzykroć ręką znak krzyża świętego, śpiewa: Et Benedictio Dei Omnipotentis etc. Po odśpiewaniu przez chór Amen, Papież siada i dwóch kardynałów asystentów, jeden po łacinie, drugi po włosku, odczytują formułę odpustu zupełnego, udzielonego obecnym, poczém z ganku rzucają ludowi na ulicę dwie karty, z których czytali. Przed powrotem Papież raz jeszcze wstaje i daje zwykłe błogosławieństwo ludowi. Papieże chcąc, aby z łask duchowych korzystali chrześcjanie wszystkich stron świata, udzielają innym także władzy dawania błog. papiezkiego, z odpustem zupełnym. Tak Klemens XIII 11 Wrześn. 1761 r. wydał bullę, udzielającą taką władzę dwa razy na rok patrjarchom, prymasom, arcybiskupom i biskupom, a raz niższym prałatom, używającym mitry, z zastrzeżeniem jednak, aby każdy, pragnący udzielać takie błogosławieństwa, wprzód otrzymał na to pozwolenie przez breve, które pozyska gratis. Opaci używający mitry nie mogą korzystać w tym względzie z pozwolenia papiezkiego inaczej, jak po zawiadomienia biskupa miejscowego, o mającém się dać błogosławieństwie na trzy dni wprzód, i po otrzymaniu od niego zezwolenia na piśmie (Tak Klemens XIII w bulli Decet Romanum z 30 Sierp. 1763 r.). Daje też Papież błog. przychodząc i odchodząc z nabożeństwa, celebrowanego w kaplicy pałacu apostolskiego, tudzież dwa błog. uroczyste po kazaniu i w końca Mszy, albo jedno w końcu Mszy, jeżeli nie ma kazania. Do błog. tego przywiązany jest odpust 30 lat i 30 kwadragen (ob. Odpust). Robiąc znak krzyża, Papież wyciąga trzy palce ręki prawej, t. j. wielki, wskazujący i średni, a dwa pozostałe zgina. Daje też Papież błogosł. każdemu przypuszczonemu na audjencję, również kiedy jedzie przez miasto, w podróży; przyjmujący błog. klęka. Nadto, błog. swoje przywiązują Papieże do różnych przedmiotów pobożności chrześcjańskiej, jako to do koronek, różańców, krzyżyków, statuetek, medalików. Pius V r. 1566 pierwszy błogosławił medaliki, z przywiązaniem odpustów dla noszących je (Augustyn Oldoino, w notach do życiorysów Papieży, przez Ciacconio, wyd. 3, Rzym 1677, t. 3 p. 1006). Wyszczególnienie i warunki odpustów, udzielanych w takich błogosławieństwach, podaje książeczka: Indulgenze, che i Pontifici concedono a’ fedeli ritenendo presso di se alcuna delle corone, croci, medaglie etc. da loro benedette, wydrukowana w Rzymie po raz pierwszy 1597 r., a później często przedrukowywana. Błog. papiezkie z odpustem nie udziela się zazwyczaj obrazkom malowanym lub rysowanym, ani też krzyżom, statuetkom i medalikom z żelaza, cyny, ołowiu i w ogóle z materji łatwo ulegającej zepsuciu lub złamaniu. Podług dekretu Aleksandra VII, Papieża, z 6 Lut. 1657, kilkakrotnie później ponawianego, odpusty przywiązane do takich przedmiotów służą tylko osobom, którym były dane poraz pierwszy i na inne nie przechodzą. Dekret kongr. odpustów z 5 Czerw. 1721 r. zakazuje sprzedawać takich przedmiotów. Pozwalają Papieże legatom, biskupom i różnym duchownym, szczególniej missjonarzom dawać błogosławieństwo apostolskie, z przyłączeniem odpustów do koronek, medalików i t. p.; pozwolenie to ograniczone zawsze do pewnego czasu, miejsca i liczby przedmiotów, mających być pobenedykowanemi, udziela się przez breve, reskrypt, lub też ustnie, vivae vocis oraculo. — W listach apostolskich przy pozdrowieniu używają Papieże formuły błogosławienia: Salutem et Apostolicam benedictionem, której po po[1] raz pierwszy (jak chce Marcin Polak w swojej Kronice, i inni) miał użyć św. Klet Papież (r. 80). Sandini (Vitae Pontificum 1, 13) mniema, że dopiero Jan V (685) i Sergjusz I, Papieże, używali tej formuły. Papebroch (in Const. Cron. Histor. ad s. Cletum n. IV p. 89) i Garnier (Dissert. ad libr. Diurn. Pont. p. 152) twierdzą, że od Leona IX (1049), a przynajmniej od Grzegorza VII (1073) formuła ta stale była przestrzegana. Powszechnie przyznają tej benedykcji odpuszczenie grzechów powszednich temu, do kogo ona skierowana. Pisząc do inowierców, Papież używa formuły: Lumen divinae gratiae. Cf. Georg. Henr. Goetegius, Dissert. theologica de Benedictione papali, Lubecae 1715. Moroni, Dizionario d. erud stor. eccl. 5, 64. N.
