Encyklopedja Kościelna/Baranowicz Łazarz
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Baranowicz Łazarz, arcybiskup czernichowski prawosławny, ur. 1593 r. Początkowe nauki pobierał w szkole klasztoru bractwa kijowskiego, gdzie uczył się języków: greckiego, łacińskiego, polskiego i słowiańskiego. Liczył już przeszło lat 30, gdy Piotr Mohiła wysłał go za granicę, dla dalszego kształcenia się w naukach. Po powrocie do Kijowa mianowany professorem, następnie rektorem szkoły (1650 r.), która podniesiona została 1658 r. do godności akademji i otrzymała przywilej na założenie drukarni. Mianowany biskupem czernichowskim, otrzymał święcenie w Jassach 1657 r. Wezwany do Moskwy na sobór, na którym wytoczono sprawę patrjarchy Nikona, nie chciał podpisać wyroku i usunął się z soboru. W skutku uchwały tegoż soboru, mianowany został arcybiskupem czernichowskim 1668 roku. Kiedy Doroszenko, pojmawszy Brzuchowieckiego, ogłosił się hetmanem całej Małorossji, wystąpił przeciwko niemu Baranowicz i przyczynił się najwięcej do ogłoszenia hetmanem Mnogogresznego. W epoce rozdwojenia umysłów i zatargów w Małorossji, popierał stale hetmanów, którzy trzymali z Rossją. Obarczony wiekiem, wybrał 1693 pomocnika i następcę, w osobie Teodora Uglickiego, archimandryty jelenieckiego. Umarł 1694 r. Prowadził polemikę z jezuitami; ogłaszał nadto drukiem kazania, żywoty świętych wierszem i inne dzieła teologicznej i ascetycznej treści, po małorossyjsku i po polsku. Żaden z bibljografów nie podaje zupełnego spisu dzieł tego autora, z powodu ich rzadkości. Najdokładniejsze wskazówki znajdują się u Jochera, pod numerami: 5176, 5177, 5895 i 5896; w Dzienniku wileńskim 1823 roku, tom 3 str. 275, u Juszyńskiego w Dykcjonarzu poetów polskich, I 127 i w Mrówce poznańskiéj 1821 r. Nadto, Stradomski, autor życiorysu Baranowicza, wylicza jego dzieła (w Dzienniku ministerstwa narod. oświecenia 1852 r. z m. Lipca i Sierpnia). Ważniejsze z dzieł polskich wymieniamy: „Nowa miara starej wiary,“ w Nowogródku siewierskim 1675 r.; „Księga rodzaju,“ tamże 1676; „Księga śmierci, albo krzyż Chrystusów,“ tamże 1676 r.; „Notiy pięć ran Chrystusowych,“ Czernichów 1680 r.; „Wieniec Bożej Matki, świętych ojców kwiatki, Najświętszej Panny sertum, ex floribus SS. Patrum decerptum,“ w Czernichowie 1680 r.; „Apollo chrześcijański opiewa żywoty świętych,“ 1670 r. w Kijowie; „Lutnia Apollinowa każdej sprawie gotowa,“ tamże 1671 r. W. Ch.
