Encyklopedja Kościelna/Bembus Piotr
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Bembus v. Bembo Piotr, jeden z najsławniejszych pisarzów włoskich XVI w., ur. w Wenecji 1470. Ojciec jego był ambassadorem weneckim we Florencji, gdzie młody Bembo pierwsze odebrał nauki. Po powrocie do Wenecji, uczył się języków starożytnych, po czém uczęszczał na kursa filozofji w uniwersytecie padewskim. Ojciec chciał kierować go na męża stanu, lecz syn przeniósł literaturę nad dyplomację. W Ferrarze umiał pozyskać przychylność księcia Alfonsa d'Este i jego małżonki Lukrecji Borgia. Wysoce ceniony, z powodu swoich zdolności naukowych, przez Leona X mianowany został sekretarzem papiezkim. Tenże Papież bogato go uposażył i powierzał różne poufne zlecenia, które bynajmniej nie przeszkadzały jego zajęciom literackim. Po śmierci Leona X, Bembus wyjechał do Padwy celem zupełnego oddania się nauce i wychowaniu dzieci, jakie miał z nałożnicą swoją Morosiną. Stosunek ten brudny pozostanie na zawsze wielką plamą na życiu Bembusa. W Padwie zebrał on bogaty księgozbiór, gabinet medali, pomników starożytnych, dzieł sztuki i założył ogród botaniczny. Klemens VII pragnął go sprowadzić do Rzymu, lecz nadwerężone zdrowie i zamiłowanie spokojności kazały mu odmówić żądaniu Papieża. Paweł III, po długiém wahaniu, do jakiego dało powód dawniejsze wolne życie Bembusa, mianował go w 1535 r. kardynałem. Bembo przyjął święcenia kapłańskie, a wraz z niemi zupełnie odmienił sposób życia. Wkrótce otrzymał biskupstwo Gubbio, a niedługo potém Bergamo. Córkę swą wydał w Wenecji za Piotra Gradenigo, a wyjeżdżając z tego miasta, cały majątek swój przekazał Torquatowi Bembo, swojemu synowi. Um. 1547 r., wskutek uderzenia się w czasie przejażdzki konnej. Pochowany w kościele Santa Maria sopra Minerva, za wielkim ołtarzem, pomiędzy Leonem X i Klemensem VII. Dzieła jego, wydawane pierwej pojedyńczo w różnej epoce jego życia, wyszły razem w Wenecji w 1720 r. w 4 t. in f. Tom pierwszy zawiera Rerum venetarum historiae libri XII (od r. 1487—1513), napisane na prośbę rzeczypospolitej Weneckiej, jako ciąg dalszy dzieła napisanego przez Novagero. Tom II: La prose nelle quali si ragiona della volgar lingua, divise in tre libri, są to reguły djalektu toskańskiego, podane w rozmowach między Jul. Medyceuszem, Fryd. Fregose, Herk. Strozzi i Kar. Bembo, bratem autora. Tom III: Gli Asolani, czyli rozmowy w Asolo odbywane, o miłości, pomiędzy sześcioma osobami obojej płci, i le Rime, zbiór sonetów i śpiewek, czystością języka i pięknością formy i pomysłów dorównywających Petrarce; oraz Lettere volgari, ciekawa korrespondencja. Tom IV zawiera: 1) Epistol. Leonis X. P. M. nomine scriptorum libri XVI; 2) Epistolarum famil. libri VI; 3) De Guido Ubaldo Feretrio deque Elis. Gonzaga Urbini Ducibus; 4) De Virgilii culice et Terrentii fabulis, rozmowa; 5) De Aetna; 6) De Imitatione, epistola; 7) Carmina. Łacińskie te wiersze, wyświęcony na kapłana, usiłował zniszczyć, ze względu na częste zbyt światowe ustępy. A. B.
