Encyklopedja Kościelna/Bengel Jan Albert
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Bengel Jan Albert, ur. 24 Czerw. 1687 r. w Winnenden, w królestwie Wirtembergskiém, studiował teologję luterańską i wkrótce przejął się zasadami pietystycznej szkoły Spenera, czytając pisma: Arndt’a, Gerharda i Franka. Duch tej szkoły przebija się w jego tłumaczeniu na język niemiecki Nowego Test., więcej jeszcze w dziele, p. t. Gnomon Novi Testamenti, lecz najwięcej w tłumaczeniu Apokalipsy (Erklärte Offenbarung Johannis, Stutgard 1740 i 1748) i w jego 60 mowach o Objawieniu Jana (Sechzig erbauliche Reden, Stutgard 1748 i 1758). Jego dzieła chronologiczne: Ordo temporum a principio per periodos oeconomiae divinae historicus atque propheticus ad finem deductus, Stutg. 1741 i 1753; Cyclus, sive de anno magno solis, lunae, stellarum consideratio, Ulm 1745, mają związek z teologicznemi: millenaryzm jest przewodnią myślą tych prac, a pochodzi on z protestanckiej szkoły XVII w.; szukając w typach Pisma św. klucza przyszłości (ob. Coccejus), Bengel tracił czas i zdolności swoje na studjowaniu tego ulubionego tematu, i doszedł nareszcie do tego, że świat, liczący wieku 7,7777/9, zaginie w lecie 1836 r., i że natenczas zacznie się królestwo tysiącletnie. Ale właśnie te jego rachuby zjednały mu wielki rozgłos: wielu luterańskich pietystów wierzy dotąd w jego wywody, pomimo oczywistej ich fałszywości. Jedyny pożytek z prac jego był ten, że pilnie rozpatrując tekst Now. Test., porównywał różne rękopisy i odmianki, i rezultaty tej pracy złożył w swoim Apparatus criticus. Ale i tutaj ze zbytniej ostrożności bardzo nieraz jest nie krytyczny, gdy np. nie przyjmuje żadnej odmianki tekstu, któraby nie znajdowała się w wydaniach drukowanych. Miał też ztąd pomiędzy protestantami przeciwników, jak Michaelisa, Baumgartena, Wetsteina. Bengel um. jako radca konsystorza i prałat alpirsbachski, w Wirtembergu 1752 r. (Haas).
