Encyklopedja Kościelna/Bernardyn z Sieny święty
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Bernardyn z Sieny, Senensis, święty (20 Maja), pochodził z rodziny Albigeschi (inni piszą: Alibizeschi), jednej z najznakomitszych miasta Sieny; ur. 8 Wrz. 1380 r. w Massa, gdzie jego ojciec urząd wysoki zajmował, a był obywatelem i patrycjuszem miasta Sieny. W trzecim roku życia B. utracił matkę, po drugich trzech latach stracił i ojca, i jako sierotę, ciotka jego Djana, niewiasta wielce miłująca Boga, wzięła pod opiekę. Kilkoletnia, troskliwa opieka tej niewiasty zaszczepiła w nim gruntowną pobożność, a szczególniej w jego sercu młodém rozwinęło się gorące nabożeństwo do N. Panny. W 11 roku życia został przybrany za syna przez Krysztofa Albigeschi i żonę jego Pię w Sienie. Ci jeszcze staranniej kierowali jego wychowaniem i wykształceniem. Obdarzony wielkiemi zdolnościami, czynił szybkie postępy w nauce, pod kierunkiem sławnego wówczas mistrza Jana Spoletana. Wielkiej był czystości obyczajów i budował nią wszystkich. W 17 roku życia wszedł do stowarzyszenia N. Panny, które się zajmowało pielęgnowaniem chorych w szpitalu. Odtąd duch umartwienia i poświęcenia się dobru bliźnich w nim się szczególnie objawiać zaczął. Gdy 1400 r. wybuchła zaraza w mieście, sam tylko Bernardyn kierował obsługą chorych w szpitalu. Nareszcie, z nadmiaru pracy i wyczerpania sił zachorował. Przychodząc do zdrowia, badał pilnie swe powołanie, poczém wstąpił do klasztoru franciszkanów ścisłej obserwancji w Columbiere, kilka mil leżącego od Sieny. Tam 8 Września 1404 r., w dzień swego urodzenia, złożył śluby uroczyste. W klasztorze wzrosła jego surowość życia. Za wstawieniem się N. M. Panny został uwolniony od ciągłej chrypki i odtąd, posłuszny rozporządzeniu przełożonych, zaczął prawić kazania. Wymowa jego była żywa i przenikająca. Liczne nawrócenia i widoczne skutki jego pracy wkrótce rozgłosiły jego imię. Nie uniknął jednak potwarzy: oskarżony przed papieżem Marcinem V, otrzymał rozkaz, aby się na zawsze wstrzymał od kazań. Święty usłuchał i wcale się nie tłumaczył; Papież atoli zbadawszy dokładniej sprawę, swe rozporządzenie cofnął, zalecił Bernardynowi znowu kaznodziejstwo, chciał go nawet skłonić do przyjęcia biskupstwa (1427) Sieny, ale święty stanowczo odmówił. Później Eugenjusz IV ofiarował mu biskupstwo Ferrary i Urbino (1435 i 1437), ale żadnego przyjąć nie chciał. Jego odwagi w karceniu występków nie mogły zachwiać ani żadne ponęty i obietnice, ani też pogróżki księcia medjolańskiego Filipa-Marji Visconti. W czasie walki Gwelfow i Gibelinów, starał się jednać stronnictwa zacięte. Wielce go cenił cesarz Zygmunt, i udając się na koronację do Rzymu (r. 1433), zabrał go z sobą. Zostawszy wikarjuszem jeneralnym swego zakonu, mąż święty oddał się gorliwej pracy koło zreformowania klasztorów reguły świętego Franciszka. Zakonnicy klasztorów zreformowanych przyjęli u nas nazwę od jego imienia bernardynów. Liczba klasztorów ścisłej obserwancji doszła do 500 w samych Włoszech. Pomiędzy wielu uczniami św. Bernarda, najznakomitszym był Jan Kapistran (ob.), wysłany przezeń do Czech i do Polski, w celu nawracania hussytów. W czasie missji w Abruzzach zachorował B. i umarł w mieście Aquila, gdzie też jego ciało u franciszkanów spoczywa. Czując zbliżającą się ostatnią chwilę, kazał, na wzór św. Franciszka, złożyć siebie na ziemi i spokojnie ducha Bogu oddał d. 20 Maja 1444 r. W poczet świętych policzył go Mikołaj V, Papież, 1450 r. Dzieła jego są po większej części treści ascetycznej i mistycznej, traktaty O lichwie, o walce duchownej, o miłości (pod tytułem Serafim), o spowiedzi, o posłuszeństwie; Zwierciadło grzechów, Reguła minorytów, Obowiązki zakonnika, Westchnienia codzienne do Boga, Mowy, czyli nauki o Jezusie Chrystusie, N. Pannie, o N. Sakramencie: Quadragesimale de religione christiana; Quadragesimale de Evangelio aeterno; 2 Adventualia o życiu Chrystusa Pana i o natchnieniu; 2 Quadragesimalia i komentarze na Objawienie św. Jana. Dzieła jego wyszły 1591 r. w 4 t. w Wenecji; w Paryżu 1636 w 5 t.; w Wenecji 1745 w 5 tom. in f. Na obrazach trzyma w ręku krąg złocisty, słońce, na którym litery J. H. S. (Jesus Hominm[1] Salvator). Źródła do żywota św. B-a są następujące: 1) Vita S. B-i auctore Barnabaeo Senensi (współczesny św. Bernardynowi), ap. Bolland. Acta ss. 20 Mai. t. V s. *277—*284. et t. VII (Maii) s. 821. 2) Vita S. B. auctore Ludovico Vincentino ord. minor, post translationem corporis composita, tamże t. V. 3) Vita S. B. antiquior, auctore Maphaeo Veghio († 1458), tamże; Veghius był w wielu rzeczach naocznym świadkiem, 4) Miracula S. B-i (o 30 cudach, w 52 dni po śmierci świętego dokonywanych; protokół przedstawiony Eugenjuszowi IV Pap. † 1447 r.), tamże. Biografje szczegółowe ważniejsze: Amadio Maria da Venezia, Vita di S. Bern. da Siena, Venezia 1744 4-o, Siena 1854 8-o. Salv. Massonio, Vita, morte e miracoli di S. B. d. S. colla descrizione del tempio e cappella di esso Santo nella città deli’ Aquila, Napoli 1614 4-o; popularna: Berthaumier Hist. de S. Bernardin de Sienne, Paris 1862 12-o. K. R.
