Encyklopedja Kościelna/Djonizy Exiguus
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom IV) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
Djonizy 3. Exiguus (Mały) od małego wzrostu, jak jedni utrzymują; według innych zaś sam D. przybrał sobie przez pokorę ten przydomek po wstąpieniu do zakonu. Czas działalności tego męża przypada na pierwsza półowę VI w., a jej polem był Rzym. Um. między r. 540—550. Pochodził on z rodu Scytów, lecz odznaczał się wielką biegłością w greckiej i rzymskiej literaturze, zkad Kassjodor (De instit. divin. lit. c. 23), przyjaciel D’a, zalicza go do słynniejszych swojego czasu klasyków; jako zakonnik i opat jednego z rzymskich klasztorów znany był z ascetycznego życia, gorliwości o służbę Bożą i wielkiej znajomości Pisma św. Z szczególném zamiłowaniem pracował nad chronologją: owocem tej pracy było zaprowadzenie sposobu liczenia lat od Chrystusa (ab incarnatione Christi), ztad zwanego djonizjańską erą, albo cyklem. Djonizjańska era pierwszy raz znajduje się w jego cyklu wielkanocnym (cyclus paschalis), zaczyna się 754 (v. 753) od założ. Rzymu (Cf. tej Enc. III 322...). Era ta, z początku w Rzymie tylko zachowywana, stopniowo coraz dalej się upowszechniała, aż nareszcie w 10 i 11 w. otrzymała stanowczą przewagę nad innemi sposobami liczenia lat w całém chrześcjaństwie. Niemniejszą sławę zjednał sobie D. zebraniem ustaw, które podług Kassjodora w rzymskim, a podług Hinkmara w gallijskim i innych łacińskich kościołach powszechne uznanie znalazło. Zbiór ten, obejmujący kodeks powszechnego Kościoła, D. uzupełnił dodaniem 50 apost. kanonów, kanonów wydanych na synodzie w Sardyce, 138 postanowień synodów afrykańskich, oraz papiezkich dekretaljów, zaczynając od Pap. Sirycjusza (485) do Anastazego II. Ballerini podaje dokładny ich opis podług manuskryptów (Ballerini, De antiq. collect. canon. Cf. Maassen, Gesch. der Quellen d. kanon. Rechts. t. I § 562...). Imię D’a spotykamy na kilka tłumaczeniach: listu Cyryllego pko Nestorjuszowi, żywotu Pachomjusza, dwóch listów Proclusa, dzieła Grzegorza z Nyssy De creatione hominis etc. (Ceillier, Hist. des auteurs etc. t. 16 p. 220). (Hauswirth). J. N.
